حتى بعد از به وجود آمدن مذاهب مختلف در جامعه اسلامى، هرچند ميان پيروان اين مذاهب اختلافاتى (چه در اصول وچه در فروع دين) وجود داشت، ولى ديده نشده كه پيرو يكى از آن مذاهب پيرو مذهب ديگر را كافر و از دين خارج گرديده اعلان نمايد. آرى، كسانى وگروه‌هايى پيدا مى‌شدند كه غير خودشان را از دين بيرون شده مى‌دانستند، ولى عدد چنين افرادى نسبت به جمهور مسلمانان خيلى اندك وناچيز بود. وچنين نسبت ندادن (يعنى نسبت كفر ندادن بر يكديگر) به خاطر آن بود كه اين فرموده مشهور رسول اكرم صلى الله عليه وآله در گوش همه مسلمانان تنين مى‌زد:

من قال لا اله إلا الله فقد عصم مني نفسه وماله؛[1] هر كسى كه بگويد: لا اله الّا الله» (معبودى جز الله نيست) به درستى جان ومالش را (از زوال و ريخته شدن) حفظ كرده است.

صدها سال مسلمانان همين‌گونه زندگى مسالمت آميزى با هم داشتند كه به ناگاه در ديار شام شخصى به نام ابن تيميه وپس از او محمد بن عبدالوهاب كه ادعاى علم ومعرفت هم داشتند ظهور كرده ويك‌دفعه هر مسلمانى را كه معتقد به عقايد آن‌ها نبود به گمراهى وبدعت و كفر وشرك متهم كرده وخون ومالش را مباح اعلان كردند. از همان روزهاى نخستين ظهور اين‌ها علما ودانشمندان زمانشان به مخالفت با اين‌ها برخاسته و عقايد وافكار بى‌اساس اين دو را آشكار نمودند وديرى نپاييد كه سر و صداى ابن تيميه خاموش گرديد.

تا اين‌كه تقريباً 300 سال پيش در سرزمين عربستان در آن هنگام كه سرزمين مسلمانان قطعه قطعه گرديده ومورد طعمه بيگانگان قرار داشت، مردى به نام محمد

[1] . صحيح بخارى، ح 2946 و 1399؛ مسند احمد، ج 1، ص 19، ح 117 و 335؛ صحيح ابن حبان، ج 1، ص 451، ح 218.