جديد به كار رفته،دو دسته‌اند:يك دسته،الفاظى است كه كثير الاستعمال بوده و همه‌روزه يا همه‌ساله ،مسلمين با اين الفاظ و معانى جديد سروكار داشتند(كالصلاة و الصوم و السجود و الركوع و...)يك دسته،الفاظى كه كثير الاستعمال نبوده يا اصلا استعمال نشده(كالوجوب و الندب و الكراهة و...)حال،نسبت به دستۀ اول بگوييم، حقيقت شرعى ثابت است چون بسيار بعيد است كه پس از گذشت 23 سال،باز هم حقيقت نشود؛اما به وضع تعينى نه تعيينى.دربارۀ دستۀ دوم بگوييم،حقيقت شرعى ثابت نيست،بلكه حقيقت متشرعه ثابت است.و همين قول به تفصيل،نظر صاحب قوانين هم در صفحۀ 36 هست:«و الذى يظهر من استقراء كلمات الشارع ان مثل الصلاة و الصوم و الزكاة و الحج و الركوع و السجود و نحو ذلك قد صارت حقايق فى صدر الاسلام...و اما مثل لفظ الوجوب و السنة و الكراهة و...فثبوت الحقيقة فيها من كلامهما و من بعدهما ايضا محل تأمل فلا بد للفقيه من التتبع و التحرى و لا يقتصر و لا يقلد».

صحيح و اعم

از ملحقات مبحث حقيقت شرعى،مبحث صحيح و اعم است. 1حال بحث در اين است كه آيا الفاظ عبادات(از قبيل صلاة،صوم،حج و...)و الفاظ معاملات(از قبيل نكاح،طلاق،بيع و...)براى خصوص عبادت و معاملۀ صحيح وضع شده‌اند و يا براى اعم از صحيح و فاسد؟

در اينجا در دو مقام بحث مى‌شود:

1.دربارۀ عبادات،2.دربارۀ معاملات.

اما دربارۀ عبادات،سه مطلب مورد بحث است:

1.بيان مقدمات بحث،

1) .جهت الحاق:پس از اينكه معلوم شد كه استعمال اين الفاظ در معانى شرعى،به توسط شرع بوده،حال يا به نحو حقيقت در عصر خود شارع يا به صورت مجازى كه بعدها حقيقت شده و وضع تعينى پيدا كرده،بحث مى‌شود كه آيا شارع،اين الفاظ را براى خصوص معانى صحيح وضع كرده و يا استعمال كرده است؟يا در اعم از صحيح و فاسد وضع كرده يا استعمال كرده است؟پس متفرع بر مبحث قبل است.