استارلینگ

اِستارلینگ \ [e]stārling\ ، اِرنِست هِـنری (1866-1927م/ 1245-1306ش)، فیزیولوژی‌دان بریتانیایی. پژوهشهای گستردۀ او به درک تازه‌ای دربارۀ کارکردهای بدن کمک شایانی کرد و به‌ویژه، پژوهشهایش دربارۀ حفظ تعادل مایعات در سراسر بافتهای بدن، نقش تنظیم‌کنندۀ ترشحات درون‌ریز، و کنترلهای مکانیکی مربوط به کارکرد قلب، موجب شد که وی به عنوان یکی از برجسته‌ترین دانشمندان زمان خویش شناخته شود.
استارلینگ پیش از به پایان رساندن تحصیلات پزشکی خود در لندن، دربارۀ ترشح لنف به پژوهش پرداخت و در نتیجه، ماهیت تبادل مایعات بین رگها و بافتها را روشن کرد.
او زمانی که در یونیوِرسیتی کالج لندن استاد فیزیولوژی بود (1899-1923م)، با همکاری سِر ویلیام بِیلیس، فیزیولوژی‌دان بریتانیایی، ثابت کرد (1899م) که حرکات دودی دستگاه گوارش (امواج پِریستالتیک)، یعنی عمل ماهیچه‌ها که غذا را در روده می‌راند، نوعی بازتاب گانگلیونی است که توسط اعصاب کنترل می‌شود. در 1902م، آنها توانستند ماده‌ای را که سِکرِتین نامیدند، شناسایی و جدا کنند؛ این ماده از سلولهای پوششیِ دوازدهه (بین معده و رودۀ کوچک) در خون ترشح می‌شود و ترشح شیرۀ گوارشیِ لوزالمعده را در روده تحریک می‌کند. دو سال بعد، استارلینگ اصطلاح «هورمون» را برای موادی ابداع کرد که از غدد درون‌ریز بدن ترشح می‌شوند، با جریان خون به اندامهای دورتر می‌رسند و به‌رغم ناچیز بودن مقدارشان، می‌توانند بر کارکرد آن اندامها تأثیر فراوانی بگذارند.
استارلینگ پس از پژوهشی که در دوران جنگ جهانی اول با حمایت دولت دربارۀ دفاع در برابر گازهای سمی به عمل آورد، با به کار گرفتن قلب و ریه در دستگاهی خارج از بدن توانست «قانون قلب» را تدوین کند (1918م). بر اساس این قانون، نیروی انقباضِ ماهیچۀ قلب با میزان کشیده شدن آن ماهیچه نسبت مستقیم دارد؛ یعنی انرژی این انقباض به طول تارهای ماهیچه بستگی دارد.
استارلینگ در 1924م با مطالعۀ کارکرد کلیه، دریافت که آب، کلریدها، بیکربناتها و گلوکزی که در مایع صاف شده در گلومِرولهای کلیه از دست می‌روند، در انتهای لوله‌های کلیه بازجذب می‌شوند. کتاب او با نام «اصول فیزیولوژی انسان» (1912م) تا کنون بارها با تجدیدنظر منتشر شده، و هنوز از متنهای درسی بین‌المللی است.

مآخذ

CE, 6th edition;
EA, 2006;
EB, 2008.
بخش علوم پزشکی