آرواکو

آرواکو [ārūāko]، هریک از اقوام سرخ‌پوستی که در سیِرا نِوادای سانتا مارتا، واقع‌در کلمبیای شمالی زندگی می‌کنند و به زبان چیبچایی سخن می‌گویند. آرواکو مردمان بسیار متمدنی را که پیش از غلبۀ سفیدپوستان منقرض شدند، در بر نمی‌گیرد، بلکه تنها به طوایفی که فرهنگی نسبتاًساده دارند، اطلاق می‌شود. در اواخر سدۀ 20م چندین هزار تن از مردم آرواکو در سیرا نوادا زندگی می‌کردند. پرجمعیت‌ترین اینان طایفه‌های کاگابا و ایکا هستند.
این سرخ‌پوستان عمدتاً کشاورزند و به دامداری نیز می‌پردازند. خانه‌های‌آنان گلی و گرد یا مستطیل‌شکل با سقفهای پوشیده از نی و علف است. اینان در مجموعه دهکده‌هایی زندگی می‌کنند که هریک کلیسای کاتولیک و معبدی دارد که محل تجمع مردان هم هست. دورادور دهکده‌ها اغلب نرده‌هایی کشیده شده است و ورود به آنها از طریق دروازه‌هایی صورت می‌گیرد. مردان کلاه بر سر می‌گذارند و خورجینی بر شانه می‌آویزند؛ زنان جامه‌ای می‌پوشند که بر یک شانه بسته می‌شود و شانۀ دیگرشان عریان است. آرواکوها کفش نمی‌پوشند و حرفۀ مهمشان ریسندگی است.
در زمان بلوغ پسران و دختران مراسمی برای آنان برگذار می‌شود. سابقاً در این مراسم بزرگ‌ترها ایشان را با امور جنسی آشنا می‌کردند؛ امروزه این امر فقط برای پسران انجام می‌شود. نزدیکی جنسی زن و شوهر در داخل خانه تابو (ممنوع) است. بعضی از آرواکوها کاتولیک‌اند، ولی دین بومی‌شان هم، با روحانیون و معابد خاص، همچنان رواج دارد. (100)