اسپرو

اِسپرو \ [e]sp[e]ru\ ، اختلال مزمن رودۀ کوچک به‌سبب جذب مختل چربی و دیگر مواد غذایی. این بیماری دو شکل دارد: اسپروی گرمسیری و اسپروی غیرگرمسیری. اسپروی گرمسیری در مرکز و شمال آمریکای جنوبی، جنوب و جنوب شرقی آسیا، و آفریقا دیده می‌شود. با اینکه هیچ سببی برای این بیماری مشخص نشده است، به نظر می‌رسد عفونت، آلودگی انگلی، کمبود ویتامین، و سموم غذاها از علل آن باشند. اسپروی گرمسیری غالباً میان‌سالان را گرفتار می‌کند و از طریق درمان با آنتی‌بیوتیک و فولیک‌اسید بهبود نسبی می‌یابد.
اسپروی غیرگرمسیری، که بیماری سِلیاک نیز خوانده می‌شود، بیشتر در کودکان کم‌سن‌وسال رخ می‌دهد و معمولاً در 6 تا 18 ماهگی آغاز می‌شود. این بیماری اختلالی مادرزادی و ارثی است که بر اثر حساسیت به بخش گلیادینِ گلوتِن (پروتئینی در غلات) به وجود می‌آید. در این بیماری، گلوتن سبب پاسخ ایمنی بدن می‌شود که به مخاط پوشانندۀ رودۀ کوچک آسیب می‌رساند. اسپروی غیرگرمسیری، به‌ویژه اگر ناهنجاریهایی که در رشد پدید می‌آورد، نادیده گرفته شوند یا تشخیص داده نشوند، ممکن است کشنده باشد. مشخص نیست که مراقبت دقیق احتمال لَنفوم روده را در این بیماری کاهش می‌دهد یا نه، اما حذف گلوتن از رژیم غذایی و مصرف دارو‌های حاوی ویتامین و املاح و دارو‌های خون‌ساز، فروکش کردن بیماری را تسهیل می‌کند. اگر رژیم غذایی فاقد گلوتن در درمان این بیماری کارآمد نباشد، غالباً از داروهای استروئیدی استفاده می‌شود و اگر این درمان نیز مؤثر نیفتد، پیش‌آگهیِ بیماری خوب نیست.
علامتهای هر دو نوع اسپرو عموماً یکسان است: اسهال با مدفوع چرب، حجیم، کف‌دار و متعفن، به رنگ روشن که شامل مقدار زیادی از اسیدها‌ی چرب و صابونهاست و سپس، کاهش وزن، کم‌خونی و دیگر علامتهای مربوط به سوءجذب ویتامینها. پرتونگاری با پرتو ایکس از رودۀ کوچک بیمار، اتساع، بندبند شدن و دیگر تغییراتی را نشان می‌دهد که در تشخیص بیماری به کار می‌آید.

مآخذ

CE, 6th edition;
EB, 2008.
بخش علوم پزشکی