آرنج، فرقه

آرِنْج، فِرْقه -ye ārenj](a)[ferqe، یا انجمن آرنج، جمعیتی سیاسی و مذهبی مربوط به پرتستانهای ایرلند که در 1795م به نام ویلیام سوم (ویلیام آرنج یا گیوم د‘اُرانژ) که جیمز دوم، شاه کاتولیک را شکست داد، تأسیس شد. هدف انجمن حفظ آیین پرتستان و تضمین جانشینی شاهان پرتستان بود. در سدۀ 17م با ورود مهاجران پرِسبیتری به آلستِر(ایرلند شمالی)، شورش1641م و جنگ 1688-1691م که طی آن جیمز دوم می‌کوشید تا قدرتی را که در انگلستان از دست داده بود، در ایرلند بازیابد، دشمنی دیرین کاتولیکها و پرتستانهای ایرلند شدت گرفت. دردهۀ1790م که به‌ویژه دراستان آرما پرتستانهابه‌همسایگان کاتولیکشان حمله می‌کردند، مناسبات میان فرقه‌ها وخیم‌تر شد. پس از رویارویی مهمی در 1795م که به جنگ الماس معروف است، فرقۀ آرنج به صورت انجمن سری با لُژهایی در سراسر ایرلند، و سرانجام در بریتانیای کبیر و بسیاری از مستملکه‌های بریتانیا تشکیل شد.
در 1835م مجلس عوام باتوجه به انجمن آرنج از شاه تقاضا کرد انجمنهای سری را که عضویت در آنها مبنای مذهبی دارد، منحل کند. برای مقابله با راه‌پیماییهای تحریک‌آمیز انجمن آرنج رسماً اقداماتی انجام شد (مهم‌ترین راه‌پیمایی آنها هر سال در 12 ژوئیه، سالگرد نبرد آوگْریم یا ورود پیروزمندانۀ سرداران ویلیام سوم به ایرلند، صورت می‌گرفت).
انجمن آرنج سبب تثبیت مقاومت در برابر قانون فرمانروایی میهنی 1912م ایرلند شد و هنوز هم پایگاه اصلی پرتستانهای هوادار وحدت با بریتانیا ست. (100)