افضل ایوبی

افضل ایوبی \afzal-e ayyūbī\، ابوالحسن نورالدین علی (565-622 ق / 1170-1225 م)، فرزند ارشد و جانشین صلاح‌الدین ایوبی، ملقب به الملک ‌الافضل، که یک‌چند بر مناطقی از شام و مصر حکم راند، اما همچون دیگر فرزندان صلاح‌الدین در حکومت چندان اقتدار و توفیق نیافت.
گفته‌اند که افضل بر بسیاری از فضایل علمی و اخلاقی آراسته بود؛ خط را نیکو می‌نوشت و در شاعری نیز دستی داشت. اشعاری که وی به‌قصد شکایت از برادر و عمویش به الناصر، خلیفۀ عباسی، نوشته، در بسیاری از منابع آمده است. او در این اشعار ــ که برخی منابع آنها را نشانۀ تشیع افضل دانسته‌اند ــ اختلافات سیاسی صدر اسلام را یادآور شده، و با ظرافتی خاص، از حقانیت علی (ع) سخن رانده است. وی در قلعۀ سُمیساط، مقر حکومتش در شام، چشم از جهان فروبست و در حلب دفن شد (ابن‌خلکان، 3 / 419-421؛ ابن‌سعید، 199-203؛ ذهبی، 21 / 295-296؛ نیز نک‌ : ابوشامه، 145؛ مقریزی، 1(1) / 216).

مآخذ

ابن‌خلکان، وفیات؛
ابن‌سعید مغربی، علی، النجوم الزاهرة، به‌کوشش حسین نصار، قاهره، 1970 م؛
ابوشامه، عبدالرحمان، الذیل علی الروضتین ( تراجم الرجال)، به‌کوشش محمد زاهد کوثری، قاهره، 1366 ق / 1947 م؛
ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، به‌کوشش بشار عواد معروف و محیی هلال سرحان، بیروت، 1404 ق / 1984 م؛
مقریزی، احمد، السلوک، به‌کوشش محمد مصطفى زیاده، قاهره، 1956 م.

مسعود حبیبی ‌مظاهری (دبا)