اسمیتن

اِسمیتِن \ [e]smite(o)n\ ، جان (1724-1792م/ 1136-1207ق)، مهندس انگلیسی. او به‌سبب ساخت فانوسی دریایی، فقط با مصالح بنّایی، روی آبسنگ (صخرۀ دریایی) اِدیستون در آبهای پلیمِث (در دِوِنِ انگلستان)، و نیز به‌عنوان پایه‌گذار حرفۀ مهندسی راه و ساختمان در بریتانیا، معروف است.
اسمیتن در یورک‌شِر زاده شد. او ساخت ابزارهای مورد استفاده در ریاضیات را در لندن فرا گرفت و در آنجا، به‌سبب چاپ شدن مقاله‌های علمی‌اش، در 1753م به عضویت انجمن سلطنتی درآمد. در 1754م به فروبومان (بلژیک، هلند و لوکزامبورگ) سفر کرد و به مطالعۀ آبراهها، بندرگاهها و آسیابها پرداخت. این مسافرت نقطۀ عطفی در حرفۀ او بود.
اسمیتن از 1756 تا 1759م سومین فانوس دریایی خود از نوع فانوس دریایی ادیستون را با بهره‌گیری از بلوکهایی از سنگ پورتلند، که با اتصال دم‌چلچله‌ای به هم چفت شده بودند، بنا کرد تا ساختمان بتواند ضربه‌های کوبندۀ امواج را تاب آورد. این فن بعداً روشی متعارف برای ساخت چنین سازه‌هایی شد که در معرض امواج بودند. او در جریان طراحی و ساخت این فانوس دریایی دریافت که بهترین ملاط برای سازه‌های زیرآبی سنگ آهک با درصد بالایی از خاک رس است.
اسمتین در ساخت آبراه فورث و کلاید در اسکاتلند، که راهی آبی میان اقیانوس اطلس و دریای شمال پدید آورد، نقش داشت. او چند پل نیز در اسکاتلند ساخت و بندرگاه رَمزگِیت در کِنت را تکمیل کرد.
اسمیتن در تحولی که با به‌کارگیری نیروی بخار به‌جای نیروی آب و باد پدید آمد، نقش مهمی داشت. او بهره‌گیری از محورها و چرخ‌دنده‌های چدنی را در آسیابهای بادی و آبی باب کرد. همچنین به‌سبب اصلاحاتی که در موتور بخارِ نیوکامِن انجام داد، بازده آن را به بالاترین حد رسانید. او موتورهای پمپاژ بزرگی را هم برای معادن زغال‌سنگ و حوضچه‌های تعمیر کشتی طراحی کرد. اسمیتن انجمن مهندسان راه و ساختمان را در 1771م بنیاد نهاد.

مآخذ

CE, 6th edition;
EA, 2006;
EB, 2008;
ME, 2008.
بخش علوم پایه و مهندسی