نویسنده (ها) :
آذرتاش آذرنوش
آخرین بروز رسانی : جمعه 6 دی 1398 تاریخچه مقاله
آثاری، زینالدین (یا شرفالدین) شعبان بن محمد (765- 828 ق / 1364-1425م)، شاعر و ادیب شافعی. در قاهره زاده شد و اجداد او از موصل و ظاهراً غیرمسلمان بودند. جدش داوود نخستین كس از خاندان او بود كه به اسلام گروید. وی كه گویی از این سابقه ناخرسند بود، پس از اقامت در مكه (ح 807 ق / 1404م) خویشتن را آثاری (منسوب به آثار نبوت در آن شهر) خواند. با این حال، وی بدخوی، هجاگوی و هرزهسرا بود. در آغاز به منشیگری پرداخت. سپس نقیبالحكم قاهره گردید و در 800 ق / 1398م بهسبب درگیریهای مالی از كار معزول شد و باز بر سر كار آمد، اما چون به زشتكاریهای فراوان متهم شد، ناچار به حجاز گریخت (807 ق / 1404م) و از آنجا به یمن رفت و برای بزرگان آنجا مدیحه و سپس هجویه سرود و به هند تبعید شد. مردم هند هم پس از چند سال، از زخمزبان او دلگیر شدند و به یمن راندندش. از آنجا نیز پس از چندی اخراج شد و ناچار مجاور مكه گردید و 10 سال در آنجا اقامت گزید. در 820 ق / 1417م در شام، و سال بعد در قاهره بود. چند بار دیگر به شام سفر كرد تا عاقبت در قاهره درگذشت. وی جهاندوست و به شعر خود مغرور بود. به فقر تظاهر میكرد، اما هنگام مرگ 000‘5 دینار از او باقی ماند. شعرش (مدح، هجا، مُجون، شعر تعلیمی، و مذهبی) متوسط، بلكه فروپایه است. خود مدعی است كه بیش از 30 كتاب تألیف كرده است. از این میان حدود 10 كتاب به صورت خطی در كتابخانههای جهان موجود است (بروكلمان) كه 5 نسخه از آنها ارجوزههایی تعلیمی (بهخصوص در نحو و عروض) است. علاوهبر این، سخاوی كتابهای زیر را نیز در ضمن آثار او آورده است: عِنان العربیة (ارجوزه در عروض)؛ لسان العرب فی علوم الادب؛ مجموعۀ اشعار در نبویات به نام المَنْهَلُ العَذْب؛ الردُّ عَلی مَنْ تَجَاوَزَ الحَدَّ.