اعلم شنتمری \aʾlam-e šantamarī\، ابوالحجاج یوسف بن سلیمان بن عیسى (410- ذیقعدۀ 476 ق / 1019- مارس 1084 م)، ادیب، نحوی، لغتشناس و نویسندۀ مالکیمذهب عصر ملوکالطوایف در اندلس. وی در شنتمریه دیده به جهان گشود و همانجا پرورش یافت (ابنبشکوال، 2 / 643؛ ابنخلکان، 7 / 81، 83) و بهسبب شکافی که در لب داشت، به «اعلم» شهرت یافت (یاقوت، 20 / 60 -61؛ صفدی، 313). او در 433 ق / 1042 م برای تکمیل دانش خود به قرطبه رفت (ابنبشکوال، همانجا؛ ابنعماد، 3 / 403) و پس از چندی در شعر و ادب و نحو چیرهدست شد (ابنبشکوال، همانجا؛ ذهبی، 18 / 556). چون در نحو و ادب به کمال رسید، به سنت اهل اندلس لقب «استاد» یافت (نک : ابنبسام، 2(1) / 474؛ ابنخطیب، 2 / 115).
آثـار چاپی
1. تحصیل عین الذهب من معدن جوهر الادب فی علم مجازات العرب؛ 2. شرح اشعار الشعراء الستة الجاهلیین. بهسبب اهمیت و اعتبار این شرح، مستشرقان و دانشپژوهان عرب، بعدها به تفکیک دیوانهای شعری ششگانه پرداختند. آنان افزونبر اشعار اعلم شنتمری، اشعار دیگری را بر هر دیوان افزودند و درمجموع، دیوان جامع و مستقلی برای 6 شاعر مذکور تدوین نمودند.
آثـار خطی
1. شرح دیوان الحماسة، شرحی بر حماسۀ ابوتمام؛ 2. النکت فی کتاب سیبویه.