صوم و كفاره‌

597

- آيا در كفاره يك مدّ طعام مى‌توان برنج، نان (با رعايت احتياط بيشتر)، خرما و يا يك غذاى آماده و پخته (مثل آش) به اندازه يك مدّ پرداخت كند؟

بسمه تعالى‌

- يك مد برنج يا خرما مانعى ندارد و نان را چنانچه بيشتر بدهند به طورى كه مشتمل بر 750 گرم آرد باشد مانعى ندارد، و يك مد آش كفايت نمى‌كند، و اللّه العالم.

598

- با توجه به اينكه يكى از كفارات مقرر در شرع مقدس اسلام بنده آزاد كردن است و در حال حاضر اين امر معمول نيست، و از طرفى عدّه‌اى ناخواسته نظير تصادف و يا بدهى يا ديه و امثال آن در زندانها به سر مى‌برند و خانواده‌هايشان پريشان و مستأصل مى‌باشند، آيا اجازه مى‌فرماييد به جاى بنده آزاد كردن افرادى كه كفاره به ذمه دارند يك يا چند نفر از زندانيان بى‌گناه را آزاد نمايند؟

بسمه تعالى‌

- در صورتى كه عبدى نباشد، عتق رقبه موضوع ندارد و بايد شخصى كه كفاره بر او واجب است ساير موارد را انجام دهد، و آزاد كردن زندانى ربطى به عتق رقبه ندارد، و اللّه العالم.

599

- زن شيرده يا حامل به علت ضرر، روزه نمى‌گيرد و يك كفاره مى‌دهد، اگر تا سال بعد باز به علت شيردهى يا حمل روزه نگيرد يك كفاره ديگر براى تأخير قضا بايد بدهد يا نه؟

بسمه تعالى‌

- احتياطا در آخر سال قبل از رمضان سال آينده يك كفاره ديگر بدهد، و اللّه العالم.

600

- اگر روزه براى زن حامله و يا براى پسرش ضرر داشته باشد و براى آن هر روز كفاره بدهد، و اگر در بين سال عذرش برطرف شد و قضاء را نگرفت آيا كفاره ديگر به خاطر تأخير قضاء بر عهده او واجب است و يا اول كافى است؟

بسمه تعالى‌

- در فرض سؤال بنا بر احتياط بايد براى تأخير قضا از سال اول كفاره ديگر بپردازد، و اللّه العالم.

601

- آيا پرداخت كفاره روزه زن و اولاد چه عمدى و چه تأخيرى به شوهر و پدر واجب‌