كافى بوده است، مستطيع شود، اما به علت مانع شرعى از رفتن به حج خوددارى كرد، مانند آماده نبودن گذرنامه، اگر فرض شود كه آن مال با اين مقدار، در سالهاى آينده براى استطاعت حج كافى نباشد اما چيزى دارد كه استطاعت او را [از جهت مالى‌] كامل كند، در اين صورت آيا حج بر او واجب مى‌شود (اگر چه به تنگنا و مشكلات هم دچار شود و گرفتار گردد) يا خير؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: چنانچه با مالى كه در سالهاى آينده دارد بتواند به حج برود حج بر او واجب مى‌شود، و اللَّه العالم.

(42)

اگر مكلّفى به علت آنكه- مثلًا- نصف بدنش فلج شده بود نمى‌توانست به حج برود، اگر مالى به اندازه هزينه حج بدست آورد، در اين صورت آيا واجب است كه كسى را براى حج از طرف خود نائب كند يا آنكه رفتن به حج را به تأخير بيندازد تا آنكه مالى را براى هزينه اجرت همراه خود كه او را براى اعمال حج يارى كند، فراهم سازد. و بر فرض وجوب استنابه، اگر نائب صروره پيدا نكند تا از طرف او حج را بجا آورد، و در سال بعد نيز توان و استطاعت گرفتن نائب را ندارد، آيا اين چنين كسى از افرادى است كه حج بر او مستقر شده است يا نه؟

[جواب‌]

باسمه تعالى: اگر كسى را براى كمك و يارى- گرچه بصورت مجانى هم باشد- پيدا كرد بر خود او واجب است كه به حج برود وگرنه احتياط لازم آن است كه نائب بگيرد و حج را به تأخير نيندازد، مگر آنكه بداند يا