سؤال (403) 1- آيا عمل‌هاى جراحى كه جهت تغيير جنسيت در زن و يا مرد انجام مى‌گيرد، جايز است؟

2- در احكام مانند نظر و لمس و ازدواج و مانند اين امور بايد حالت جديد شخص را ملاحظه كرد يا جنسيت سابقه را؟

(بسمه تعالى): عمل‌هاى ذكر شده جايز نمى‌باشد و اگر در موردى اين عمل بر روى شخص انجام شده باشد، بايد بين احكام زن و مرد بنابر احتياط جمع شود، مانند خنثاى مشكل، والله العالم.

* فصل سوم: احكام پيوند اعضاء

(مسئله) قطع عضوى از اعضاى ميت مسلمان مانند چشم و يا هر عضو ديگرى براى ملحق نمودن به بدن انسان زنده جايز نمى‌باشد و در جايز بودن اين عمل در صورتى كه حفظ جان مسلمان متوقف بر آن باشد و يا اينكه ميت خودش وصيت به دادن عضوى از اعضايش كرده باشد، اشكال است و همچنين در جواز پيوند عضو قطع شده به بدن زنده و ترتيب احكام بدن زنده بر عضو مقطوع، اشكال است و بنابر اظهرديه بر قطع كننده‌ى عضو در همه‌ى صور مسئله واجب مى‌شود. ولى قطع عضوى از بدن انسان براى پيوند به جاى ديگرى از بدنش اشكالى ندارد.

(مسئله) آيا قطع عضوى از اعضاى انسان زنده براى پيوند زدن آن در صورت رضايت او جايز است؟ در اين مسئله چند صورت موجود مى‌باشد. اگر عضو از اعضايى باشد مثل دست ويا پا و چشم كه قطع آنها