شخص محرم هر چند از روى عمد و آگاهى مرتكب دروغ و دشنام گردد، كفاره ندارد.

13- جدال نمودن‌

مسأله 311- جدال نمودن بر محرم- چه مرد و چه زن- حرام است و آن در بكار بردن دو عبارت «لا و اللّه» و «بلى و اللّه» در مقام مخالفت و ستيزه‌جويى صدق مى‌كند چه گوينده راست بگويد و چه دروغ. امّا خصومت و مشاجره لفظى بدون قسم خوردن با آن دو عبارت، جدال شرعى شمرده نمى‌شود گرچه بنابر احتياط استحبابى بهتر است از آن اجتناب نمايد.

مسأله 312- بنابر اقرب سوگند خوردن، مخصوص موارد خصومت و مخالفت نيست بلكه شامل تمام موارد مى‌باشد حتى اگر خصومت و مخالفتى- به استثناى مشاجره لفظى- در ميان نباشد.

مسأله 313- صدق جدال حرام در حج با الفاظ غير از آن دو صيغه به عباراتى كه معناى آن دو را برساند مشكل است، گرچه بنابر احتياط وجوبى بهتر است اجتناب گردد.

موارد استثناء از حرمت جدال‌

اوّل: آنكه در مقام احقاق حق و يا بطلان نمودن امر باطلى باشد.

دوّم: منظور از آن سوگند و قسم خوردن نبوده، بلكه موضوعى ديگرى مانند اظهار محبّت و احترام در نظر باشد مثلا، بجهت احترام شخصى به وى بگويد: و اللّه اين كار را انجام خواهم داد، و آن شخص‌