نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 814
موضع از يك عضو مانندسر يا پيشانى يا مانند اينها
را به صورت متصل مجروح نمايد، در آن يك ديه است.
(مسأله
3584) اگر شخصى بر ديگرى جراحت موضحه وارد كند، سپس جانى دوّم جراحت موضحه
را بصورت جراحت منقله درآورد و شخص سوّم منقله را به صورت مأمومه درآورد، ديه بر
جانى اوّلى پنج شتر يعنى پنج جزء از صد جزء ديه مىباشد، ولى جانى مىتواند به عوض
شتر پنجاه مثقال شرعى طلاى سكه دار يا ششصد درهم نقره سكه دار به مجنى عليه
بپردازد به دليل اينكه خصوصيتى براى شترمطرح نيست و در اين حالت بر جانى دوّم و
سوّم بنابراظهر تمام ديه است، يعنى بر جانى دوّم تمام ديه منقله و بر جانى سوّم
تمام ديه مأمومه مىباشد، امّا اگر اين جنايت ها به يك ضربت انجام گرفته باشنديك
ديه دارد كه همان ديه غليظ ترين و شديدترين جنايت ها مىباشد. اگر آن جنايت ها به
وسيله چند ضربت محقق شده باشند در اين صورت براى هر يك از آنها ديه خودش است و در
اين حكم بين اينكه جانى يكى باشد يا متعدد فرقى نيست.
(مسأله
3585) جائفه جراحتى است كه به وسيله نيزه يا تيرزدن به درون برسد كه ديه
آن ثلث (3/ 1) ديه نفس يعنى سيصد و سى و سه دينار و ثلث (3/ 1) مىباشد. جائفه به
جراحتى اختصاص ندارد كه به درون دماغ داخل شود بلكه شامل جراحتى نيز كه در سينه و
شكم وارد گردد مىشود و در آن سى و سه شتر هم كفايت مىكند.
(مسأله
3586) اگر عضوى را مجروح كند، سپس آن را بشكافد، مثل اينكه كتف را پاره
كند تا مقابل پهلو برسد و آن را سوراخ نمايد، لازم است كه ديه جراحت و شكافتگى را
بپردازد.
(مسأله
3587) اگر به درون بدن شخصى جراحت وارد كند، ديه آن جراحت بر عهده جانى
خواهد بود و چنان چه كاردى را در جراحت درونى داخل كند و از آنچه بوده چيزى را بر
آن نيفزايد بر آن شخص تعزير است و اگر جراحت درونى يا بيرونى را زياد كند، در آن
ارش است و چنان چه داخل شدن كارد موجب بيشترشدن جراحت درونى و بيرونى باهم شود،
خود آن نيز زخم درونى ديگرى است كه ديه آن را بايدبدهد.
(مسأله
3588) هرگاه جراحت درونى دوخته شده باشد و بعد شخصى آن را بشكافد، در اين
فرض چنان چه جراحت مذكور جوش نخورده است، در آن ارش است ولى اگر جوش خورده باشد،
آن جراحت درونى جديدى است كه به عهده شكافنده ثلث (3/ 1) ديه مىآيد.
نام کتاب : رساله توضيح المسائل نویسنده : فياض، شيخ محمد اسحاق جلد : 1 صفحه : 814