ابوينى يا پدرى با مادر در صورتى كه متعدد باشند.

ثلث: كه سهم مادر است، در صورتى كه براى متوفى فرزند- هر چند پايين رود- و برادر نباشد بنابر تفصيلى كه خواهد آمد و براى برادر و خواهر امّى است، در صورتى كه متعدد باشند.

سدس: يعنى يك ششم براى هر يك از پدر ومادر است با وجود فرزند براى ميت- هر چند پايين رود- هم‌چنين يك هشتم براى مادر است با وجود برادران يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر ابوينى يا پدرى، هم چنين يك ششم براى يك برادر مادرى، يا يك خواهر مادرى مى‌باشد.

تعدّد ورثه: اگر ورثه متعدد باشند، گاه همه آنها داراى فرض هستند و گاه هيچ‌كدام داراى فرض نيستند و گاه بعضى از آن‌ها داراى فرض هستند و بعضى داراى فرض نيستند و در صورتى كه همه آن‌ها داراى فرض باشند، گاهى فرض‌هاى آن‌ها مساوى با فريضه است وگاهى بيشتر از آن وگاهى كمتر.

امّا در صورتى كه مساوى با فريضه است، مانند موردى كه بعد از ميّت، پدر، مادر ودو دختر باقى بماند، در اين صورت سهم هر يك از والدين سدس است وسهم دو دختر دو ثلث ومجموع آن مساوى با فريضه مى‌شود كه شش باشد.

امّا موردى كه بيشتر از فريضه است، مانند ميّت كه شوهر، والدين و دخترى دارد، در اين صورت به هريك از والدين سدس و به دختر نصف و به شوهر ربع تركه مى‌رسد. بنابراين سهام بر فريضه به مقدار سدس و نصف سدس بيشتر است و تركه به تمام سهام و فرض‌ها نمى‌رسد و اين مسأله «عول» است كه در مذهب ما بر بعضى اهل فرض، نقص وارد مى‌شود و بر بعضى وارد نمى‌شود، بنابراين در ارث طبقه اول، نقص وارد مى‌شود كه در مثال مذكور همان دختر مى‌باشد ولى بر شوهر و والدين نقص وارد نمى‌شود و اگر به جاى يك دختر، دو دختر يا بيشتر باشد، «تركه» از فريضه به نصف سدس كم مى‌شود و اين نقص به حصه دختران بر مى‌گردد و از سهم والدين كه همان يك ششم باشد، نيز از سهم شوهر كه همان يك چهارم باشد چيزى كم نمى‌شود. امّا در ارث طبقه دوّم كه متوفى، شوهر وخواهر ابوينى ودو خواهر امّى داشته باشد، مجموع سهام زايد بر فريضه مى‌شود و در اين مورد نقص بر كسى وارد مى‌شود كه از طرف ابوين به متوفى نزديك است كه در اين فرض خواهر مى‌باشد نه زوج و نه كسى كه قرابت او مادرى است.

امّا جايى كه سهام كمتر از فريضه است، چنان كه از متوفى يك دختر بجا مانده باشد كه نصف‌