حدود عرفات بيرون رود و پس از آن نادم شود و برگردد و تا غروب توقف كند چيزى بر او نيست بنابر اقوى، لكن احتياط در كفاره است به يك شتر، و همچنين اگر بدون آنكه پشيمان شود از كار خود، براى حاجتى برگردد لكن بعد از رسيدن با قصد قربت توقف كند چيزى بر او نيست.

[965] م- اگر در فرض سابق مراجعت نكرد كفاره آن يك شتر است كه بايد در راه خدا قربانى كند هرجا بخواهد، و احتياط مستحب آن است كه در مكّه قربانى كند، و اگر متمكّن از قربانى نباشد هيجده روز روزه بگيرد، و احتياط مستحب آن است كه پشت سرهم روزه بگيرد.

[966] م- اگر سهواً كوچ كرد و بيرون رفت، پس اگر يادش آمد بايد مراجعت كند و اگر مراجعت نكرد گناهكار است، لكن كفاره ندارد بنابر اقوى، گرچه احوط[1] است و اگر يادش نيامد چيزى بر او نيست.

[967] م- اگر كسى از روى ندانستن مسأله، آنچه ذكر شد بكند، حكم او حكم كسى است كه سهواً كرده است.

[968] م- اگر كسى بواسطه عذرى، مثل فراموشى‌[2] و تنگى وقت و مثل آن، از ظهر نهم تا غروب شرعى در عرفات نباشد و هيچ جزئى از زمان را درك نكند، كافى است كه مقدارى از شب عيد را هرچند اندك باشد در عرفات باشد و اين زمان را وقت اضطرارى عرفه مى‌گويند.

[1]- اين احتياط ترك نشود.

[2]- جاهل و عامد نيز ملحق به آن است.