رود، 3- وصى پدر يا جدّ پدرى، در صورتى كه پدر و جدّ نباشند، 4- حاكم شرع، يعنى مجتهد جامع الشّرائط فتوى، 5- عدول مؤمنين.

1757- اگر پدر و جدّ پدرى دختر باكره غائب باشند- بطورى كه نشود از آنان اذن گرفت- و دختر هم احتياج به شوهر داشته باشد، اجازه گرفتن از آنان استحباب هم ندارد.

1758- در ولايت اولياء شرعى چند امر شرط است: 1- بلوغ، 2- عقل، 3- اسلام، در صورتى كه موَلّى‌عليه مسلمان باشد.

هشتم- عيبهايى كه بواسطه آنها مى‌توان عقد را بهم زد:

1759- هفت عيب است كه اگر مرد پس از عقد ازدواج بفهمد زوجه داراى يكى از آنهاست مى‌تواند عقد را بهم بزند به شرط اينكه پيش از عقد وجود داشته باشند و مرد از آن بى‌اطلاع باشد:

1- ديوانگى زوجه، 2- مرض خوره، 3- مرض برص، 4- كورى، يعنى نور از هر دو چشمش رفته باشد، هرچند چشمان او باز باشد ولى اعوَرى‌[1] عشار[2] و عمش‌[3] از عيبهايى نيستند كه بتوان با آن عقد را بهم زد، 5- زمين‌گيرى و شُلى زن، بطوريكه شل بودن او واضح باشد، 6- افضاء، يعنى راه بول و حيض، يا راه حيض و غائط زن يا جميع آنها يكى شده باشد، 7- در آلت تناسلى زن گوشت يا استخوانى باشد كه مانع نزديكى شود. 1760- اگر زن پس از عقد بفهمد شوهرش يكى از عيوب چهارگانه زير را داراست مى‌تواند عقد را بهم بزند: 1- ديوانه باشد يا پس از اجراى صيغه عقد ديوانه شود، هرچند بعد از دخول باشد، 2- آلت مردانگى او قطع شده باشد، بطوريكه مقدارى كه ممكن باشد با آن وطى كند نمانده باشد، و لو به قدر حشفه، 3- بيضه‌هاى او را كشيده يا كوبيده باشند، 4- عِنّين باشد، و آن مرضى است كه آلت را ضعيف مى‌كند بطوريكه مرد از دخول كردن عاجز مى‌شود و نمى‌تواند عمل زناشوئى را انجام دهد؛ هرچند بعد از عقد و پيش از دخول حادث شده باشد.

1761- مجامعت در چند صورت واجب است، كه عبارتند از: 1- مرد ايلاء كند، يعنى قسم ياد كند كه با زن خود نزديكى نكند)، 2- ظهار كند، يعنى به زوجه خود بگويد تو براى من مثل پشت‌

[1] - دو بينى و لوچى.

[2] - يعنى شب كورى.

[3] - ضعف رؤيت كه با سيلان اشك در غالب اوقات همراه است.