بنابرين ادعاى اينكه بعثت تحديد قلمرو عقل است و يا خاتميت رفع تحديد مذكور است، حرف بيهوده و بى اساس است. برعلاوه كه خاتميت با بقاى رسالت آن حضرت (ص) موجب تحديد مفروض نمى شود چون احكام رسالت زمينه ها را از نظر حكم پركرده است.

بازهم درمورد عقل‌

عقل دو گونه احكام دارد: احكامى كه از راه اسباب و مسببات صادر مى شود يا از تركيب ضروريات و بديهات تصورى و تصديقى كه تصورات و تصديقات مجهول به دست مى آيد و عقل به اين اعتبار، عقل نظرى (حكمت نظرى/ جهان بينى) ناميده مى شود اين احكام عبارت از امكان و وجوب و امتناع مى باشد و نوع چهارمى ندارد.

احكامى كه در مورد افعال از عقل صادر مى شود عبارت از حسن و قبح (زشت و نيكو، ممدوح و مذموم) (ايده آلوژى) و به اين اعتبار عقل عملى ناميده مى شود. در شرعيات، غالباً عقل عملى مورد استفاده قرار مى گيرد و در اصول دين، غالباً به عقل نظرى رجوع مى شود.

اديان آسمانى اختراعات و اكتشافات در طبيعت را به عهده نگرفته اند و آنرا به عهده بشر گذاشته است. هر چند انبياء با در نظرداشت امكانات مادى در اين مورد كمكهاى ابتدايى را به بشر نموده اند چنانچه قرآن مجيد در جمله اى از مسايل علوم تجربى اشاراتى دارد ولى بقصد اولى بيان نشده بلكه بقصد ثانوى ذكر شده و قصد اولى از ذكر آنها ايمان به خدا و روز قيامت و تربيت انسانها بوده است. بنابراين قلمرو عقل در پاره اى از علوم انسانى مانند فلسفه و علوم تجربى مستقل از دين باقى مى ماند البته بايد متوجه بود كه تجربه حسى بدون حكم عقل نظرى از اصدار احكام كلى عاجز است.