انفساخ، انحلال عقد نكاح بدون اراده زوجين بوده كه به سبب وقوع يكى از اسباب ذيل واقع مى‌شود:

1- تغيير جنسيت يكى از زوجين.

2- ارتداد يكى از زوجين.

3- لعان.

4- ايجاد قرابت رضاعى يعد از عقد نكاح.

تغيير جنسيت‌

ماده يكصد و سى و چهارم:

تغيير عمدى جنسيت يكى از زوجين، موجب انحلال عقد نكاح مى‌گردد و زيان‌هاى وارده از اين ناحيه به زوج ديگر، متوجه او است. ولى لازم است كه صيغه طلاق هم جارى شود و چنان‌چه تغيير جنسيت بعد از دخول باشد. مهر مستقر مى‌شود:

آثار مرتب بر ارتداد

ماده يكصد و سى و پنجم:

در صورت ارتداد، آثار ذيل مرتب مى‌گردد:

1- هرگاه يكى از زوجين قبل از دخول و بعد از عقد مرتد شود، نكاح فوراً منفسخ مى‌شود و اگر مرتد زوجه باشد، مهر او ساقط مى‌گردد و اگر مرتد زوج باشد، مكلف است نصف مهر را به زوجه بدهد.

2- هرگاه ارتداد، بعد از دخول واقع شود و قبل از اتمام زمان عده، مرتد دوباره مسلمان شود، نكاح اول نافذ است و اگر برنگردد، نكاح زايل مى‌شود، در اين صورت زوجه از حين ارتداد زوج از او جدا مى‌شود و مستحق تمام مهر مى‌گردد.

3- هر گاه ارتداد شوهر، فطرى باشد، نكاح به مجرد ارتداد باطل مى‌شود و دخول اثرى بر آن ندارد.

لعان‌

ماده يكصد و سى و ششم:

1) اسباب لعان قرار ذيل است:

1- در صورتى كه زوج بدون دليل و بينه، به زوجه غير مشهوره به زنا و مدخوله خود، با ادعاى مشاهده، نسبت زنا بدهد.

2- در صورتى كه زوج بدون دليل و بينه، فرزندى را كه در فراش او از زوجه مدخوله او متولد شده، نفى نمايد.

2) هرگاه زوج، زوجه ناشنوا يا لال خود را به زنا نسبت دهد، در اين صورت حكم لعان جارى نشده و به مجرد نسبت مذكور، زن بر شوهرش حرام مى‌گردد.

3) لعان وقتى صحيح مى‌باشد كه لاعن و ملاعن بالغ، عاقل و مختار باشند.