چرا زن را به كارخانه‌ها بردند و تكاليف شاقه را به عهده او گذاشتند؟ چرا او را از آغوش گرم خانه و مصدر پرمهر مادرى و پرورش اولادش به كاباره ها و رقاص خانه‌ها بردند؟ چرا عظمت او را در راه اعلانات تجارى و سودجويى در انظار عمومى تا اين حد پائين آوردند؟ و چرا بيرحمانه شرف زنانه او را بازيچه مردان هرزه در كاباره ها قرار دادند؟

آيا آزادى زن در غرب براى خودش به او داده شد يا براى سرمايه داران منفعت پرست؟ جواب اين سوال را از «ويل دورانت» بشنويد[1]:

«تا حدود سال 1900 زن به سختى داراى حقى بود كه مرد ناگزير باشد از روى قانون آن را محترم بدارد ... زنان، كارگران ارزانترى بودند و كارفرمايان آنانرا بر مردان سركش سنگين قيمت ترجيح مى دادند. يك قرن پيش در انگلستان كار پيدا كردن براى مردان دشوار گشت اما اعلانها از آنان مى خواست كه زنان و كودكان خود را به كارخانه ها بفرستند. نخستين قدم براى آزادى مادران بزرگ ما قانون (1882) بود. به موجب اين قانون زنان بريتانياى كبير از امتياز بى سابقه اى برخوردار ميشدند و آن اينكه پولى را كه به دست مى آوردند حق داشتند كه براى خود نگهدارند. اين قانون اخلاقى عالى مسيحى را كارخانه داران مجلس عوام وضع كردند تا بتوانند زنان انگلستان را به كارخانه ها بكشانند. از آن سال تا به امسال سودجوئى مقاومت ناپذيرى آنان را از بندگى و جان كندن در خانه رهانيده گرفتار جان كندن در مغازه و كارخانه كرده است.»

[1] . به فصل نهم از كتاب لذات فلسفه ص 155 و بعد آن مراجعه كنيد.