منكم كفوا السنتكم عنهم»[1]

چه اندكست چيزى كه مردم از شما به آن راضى مى‌شوند زبانهاى خود را از بدگوئى به آنان و معتقدات آنان باز داريد.

در بحوث گذشته اين كتاب مطلبى درباره بذربانى بيان شد. به موسى وهارون (عليهماالسلام) دستور مى رسد كه با فرعون به نرمى صحبتت كنند. (فَقُولا لَهُ قَوْلًا لَيِّناً)

بهر حال حسن خلق و خوش روئى تنها در جائى درست نيست كه باعث ادامه معصيت طرف و يا عدم رجوع او بحق گردد.

دوم- مدارا كردن‌

مدارا، تحمل اذيت مردم و سازگارى با آنانست و مى‌شود كه آنرا جزئى از خوش خلقى دانست. كلينى مرحوم در كافى شش روايت را در ذيل اين عنوان ذكر كرده است كه پيغمبر اكرم (ص) در يكى از آنها فرموده است (پروردگارم مرا به مدارات مردم امر فرموده است چنانچه به اداى فرايض.[2] ولى چون اسناد اين روايات از نظر علم رجال معتبر نبود از نقل آنها خوددارى شد.

و في الصحيح عن رسول اللّه (ص):

الرفق يمن و الخرق شوم»

يعنى نرمى ميمنت دارد و خشونت نحوست.

سوم- انصاف‌

كلينى مرحوم بيست روايت را در كافى در باب انصاف نقل كرده‌

[1] - ص 498 ج 11 الوسائل الشيعه.

[2] - ص 197 ج 3 اصول كافى.