فان الرجل يراها فى اول ليلة فى سلطان المردة الفسقة، و انما هى شى‌ء يخيل الى الرجل و هى كاذبة مخالفة لا خير فيها، و اما الصادقة اذا ارآها بعد الثلثين من الليل مع حلول الملائكة- و ذلك قبل السحر- فهى صادقة لا تختلف (لا تخلف- كا) ان شاء الله الا ان يكون جنبا او يكون على غير طهر (او ينام على غير طهور و لم يذكر- كا) او لم يذكر الله عز و جل حقيقة ذكره فانها تختلف و تبطئى على صاحبها[1]

ولى هر دو روايت با تعارضى كه با هم دارند از نظر سند هم معتبر نيستند و نمى‌شود آنها را پذيرفت به علاوه اين سؤال هم پيش مى‌آيد كه ارواح كفار و اشقياء نزد رب العالمين چگونه عروج مى‌كنند مگر اينكه آن را كنايه از آسمان بدانيم.

و از حكما نقل شده كه گفته‌اند صورتهاى جزئيات در نفوس منطبعه افلاك و صورتهاى كليات در عقول مجرد منطبع مى‌باشد، و نفس انسانى در حالت خواب كه از مشاغل تدبير بدن فراغتى پيدا ميكند گاهى به آن مبادى عاليه اتصال پيدا مى‌كند و بر بعضى از آن صور منطبعه اطلاع مى‌يابد و علومى براى او حاصل مى‌شود كه همه‌اش مطابق واقع است، و همين است رؤياى صادقه، و گاهى قوه متخيله آدمى در خواب به تركيب بعضى از صور ذهنى كه در خيال فرد ذخيره شده، به بعضى ديگر آن مى‌پردازد و چيز جديدى به‌

[1] - ص 193 و ص 194 همان مصدر.