جستجوى يك الگوى وحدت‌گرا و رهايى‌بخش، و ديگرى پراكندگى و شكاف و تفرقه در بين دولتهاى ممالك اسلامى.

در بسيارى از كشورهاى اسلامى فاصله بين امت اسلامى (مردم و جامعه) و دولتهاى حاكم بر ممالك و سرزمينهاى اسلامى در حال افزايش است. به طور خلاصه رواب و ارتباطات جهانى و جهان‌شمولى حاصله از آن در چارچوب نظام تكنولوژى و اقتصادى و سياسى، فرهنگ جهان امروز به معناى روابط و ارتباطات همگانى و جهانى نيست. موضوع مهم و دومى را كه ما بايد با دقت مورد مطالعه و بررسى قرار دهيم، پديده نوآورى اسلام در يك ربع قرن اخير و به ويژه از زمان پيروزى انقلاب اسلامى ايران تا امروز بوده است. اين پديده نيز دو بعد اصلى دارد:

يكى مقاومت و مبارزه امت اسلامى عليه تجدد و نوگرايى سلطه‌جويانه غرب‌

ديگرى، كوشش براى يك نظام اسلامى فراسوى نظام ملت‌دولت كنونى‌

به عبارت ديگر اسلام و انقلاب اسلامى تنها اردوگاه مهم و مؤثر عليه سلطه‌گرايى و تجددگرايى غرب گرديده و اسلام‌گرايان و امت اسلامى تنها جامعه و گروهى هستند كه به طور جدى خواستار يك نظام فرامرزى سياسى و اقتصادى و فرهنگى مى‌باشند.

موضوع سوم در اين مقوله و بحث، ماهيت خود جهانشمولى اسلام مى- باشد. بيش از هر الگو و پارادايم موجود در تاريخ، پارادايم و الگوى اسلام با