فصل بيستم: مهادنه‌

مراد از مهادنه، عقديست كه براى ترك موقتى جنگ، بين مسلمانان و كفار حربى، منعقد ميگردد.

شكى نيست كه حضرت پيغمبر اكرم (ص) با كفار حربى چنين معاهدات و معاقداتى داشته‌اند و حكومت‌هاى اسلامى در هردوره به متاركه و توقف جهاد و لو بطور موقت نياز مبرمى خواهند داشت، و آياتى كه در فصل نوزدهم ذكر شد، در عين حاليكه وجوب وفا به عهد و مذمت پيمان‌شكنى را بيان مى‌دارد، مشروعيت اين قرارداد را نيز اثبات مى‌دارد. با آنكه جهاد ابتدايى و دفاعى واجب موكد است، ولى در مواردى هم، مهادنه كه مخالف جهاد است اجماعا صحيح مى‌باشد، پاره‌اى ازين موارد قرار زير است:

1- خواستن كفار مسالمت و متاركه را.

2- ضعف مسلمانان از جهاد و قوى‌تر بودن كفار از مسلمانان.

3- اميد به رجوع كفار بسوى اسلام در زمان هدنه و مهلت.

4- موانع بين المللى.

5- موانع طبيعى مانند خرابى هوا، و امثال آن.

6- جمع‌آورى امكانات مادى و نيروهاى انسانى و ساير لوازم جنگى و غير ذلك.

در اين‌جا مناسب است به فروعى اشاره شود:

1- مهادنه مانند عقد ذمه، مربوط به حاكم اسلامى است و خلاف امان از صلاحيت افراد خارج است.

2- فرق بين هدنه و ذمه از چند جهت است، مانند اينكه اول موقتى بوده و عوض در آن معتبر نيست و مخصوص به اهل كتاب‌