فصل شانزدهم: موارد دفاع از اشخاص‌

در چند مورد دفاع تا سرحد قتال واجب است:

1- براى حفظ جان خود از شر مهاجم، زيرا تسليم شدن در مقابل مهاجم قاتل با قدرت بر مقاتله نوعى از القاى نفس در تهلكه است كه قرآن از آن نهى فرموده است.

2- براى حفظ جان مسلمانان و مؤمنان كه تا حدى دليل آن در فصل چهاردهم گذشت و تا حدى در كتاب حدود الشريعة فى واجبا- تها[1] بيان شده است، بلى وقتى حفظ جان مسلمان از تلف شدن واجب كفائى ميباشد دفع قاتل نيز واجب كفائى خواهد بود.

3- دفاع از مال مردم كه حفظ آن بر مكلف واجب باشد مانندمال وديعت و امثال آن، ولى دفاع از مطلق مال مردم هرچند زياد باشد واجب نيست و از امر به تعاون در خوبى‌ (وَ تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَ التَّقْوى‌) بيشتر از استحباب ثابت نميشود (خلافا للشهيد الثانى ره) و نيز دفاع از مال خود نيز واجب نيست و من از محقق حلى (ره) تعجب ميكنم كه بچه دليل فتوى بوجوب دفاع از مال را ميدهد[2]

4- دفاع از عمل لواط و زنا و حتى بوسيدن و امثال آن از- افعال حرام، زيرا اين افعال همان‌گونه كه بر فاعل حرام است بر مفعول نيز حرام است و تا قدرت دارد بايد بدفاع از خود بپردازد بلى دفاع از مطلق منكر و ظلم واجب نيست مثلا: اگر مكلف بتوا- ند دهان فحش‌دهنده و دست‌زننده را ببندد يا خورنده را از خوردن غذاى خود منع كند جايز است كه دفاع نكند و ميتواند كه ساكت باشد.

[1] ص 211 ج 3

[2] ص 165 ج 21 جواهر الكلام.