فصل 8 تشكل ملت‌

ملت بمعناى روش و طريقه است ولى در اصطلاح فارسى‌زبانان افغانى و ايرانى برخلاف معناى لغوى خود بمعناى مردميكه داراى دولت و حكومت واحدى هستند اطلاق ميشود، ما درين‌جا به صحت و سقم اين اصطلاح كارى نداريم و آنچه كه مقصود به بيان است اينست كه ملت چگونه بوجود مى‌آيد و مقومات آن چيست؟

از حقوقدانان نقل شده كه قوام مليت باشتراك افراد در يكى از امور پنجگانه و يا همه آنها ميباشد.

1- زمين‌

2- خون و نژاد

3- لغت‌

4- تاريخ‌

5- مصلحت‌

اين نظريه فى حد نفسه تا چه اندازه درست است؟ بحثى است كه از ذكر آن درينجا معذرت ميخواهيم، ولى اسلام درين مورد دين را بعنوان امت واحد بودن عنوان ميكند و به ماوراى آن از امور پنجگانه و غير آنها ارزشى نمى‌دهد. آرى تديّن يك امر اختيارى است و عناصر فوق غير اختيارى و قهرى مى‌باشد و اين موضوع براى تكوّن امت واحد طبيعى‌تر مى‌باشد.

1- إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ- اهل ايمان برادر همديگرند.

2- إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ‌

3- إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ‌