مضاعف و نزد بعضى مراد از آن منع حاجتست از نزول ببيوت مكه و در تيسير آورده كه آن احتكار طعام است و اكثر علما بر آنند كه اراده گناه در حرم موجب استحقاق عذابست و هر كه قصد گناهى كند در غير حرم اگر بفعل آرد سيئه بر او نويسند و الا فلا مگر در حرم كه اگر انديشه گناهى كند بى‌آنكه بفعل آرد آن را خطيئه بر وى مينويسند ابن مسعود (رض) فرموده كه اگر كسى در عدن قصد قتل كسى كند بمكه يعنى انديشه كه كسى را در مكه بكشد او را عذاب اليم بچشانند علم الهدى روح اللَّه روحه فرمود كه چون مكه محترمه مخصوصست بتضاعف حسنات چه نمازى در او با چندين نماز در غير آن برابر است پس جزاى سيئات نيز در او مضاعف باشد از ساير مواضع و نزد جمعى ديگر الحاد و ظلم قصد كشتن كسى است كه وى قصد كشتن او نكند و ظلم كند بر كسى كه وى قصد ظلم او نكند و مرويست كه عبد اللَّه عمر را دو خيمه بود يكى در حرم و يكى در خارج حرم چون خواستى كه با اهل و عيال خود عتابى و نزاعى كند در خيمه رفتى كه خارج حرم بود منشأ اين از وى پرسيدند گفت براى اينكه ما را گفته‌اند كه من يرد فيه بالحاد بظلم جل لا و من الالحاد قول الرجل لا و اللَّه و بلى و اللَّه بعضى بر آنند كه الحاد ميلست از قانون ادب چون آب دهن انداختن در مسجد الحرام و بصنعتى و كسبى مشغول شدن و غير آن و ظلم آن چيزيست كه متجاوز باشد از قواعد شرع حاصل اينقول آنست كه الحاد فعل مكروهانست و ظلم فعل محرمات و بدانكه ممكنست كه استدلال توان كرد باين آيه بر آنكه هر كه در حرم احداث امرى كرد كه موجب حد يا تعزير باشد عقوبت او را زياده گردانند بجهت آنكه فرموده كه‌ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلِيمٍ‌ وَ إِذْ بَوَّأْنا و ياد كن اى محمد (ص) كه چون تعيين مرجع كرديم‌ لِإِبْراهِيمَ‌ براى ابراهيم‌ مَكانَ الْبَيْتِ‌ جاى خانه كعبه را در وقت ساختن يعنى آن مكان را مباآت و مرجع وى گردانيديم تا رجوع بآن نموده بر آن خانه بنا كند و عبادت نمايد تبوء از بوء مشتق است بمعنى رجوع و منه قوله تعالى‌ فَقَدْ باءَ بِغَضَبٍ‌ اى رجع و گويند لام زايد است و مكان ظرفست و ابراهيم مفعول به يعنى جاى داديم ابراهيم را در موضع خانه كعبه يقال (بوء فلانا اذا اقامه و اقعده و منه قوله ينبؤ من الجنة حيث نشاء) از مقاتل بن سليمان مرويست كه (بوأنا بمعنى دللنا عليه) است يعنى راه نموديم وى را بر آن موضع تا در آنجا عمارت خانه كعبه بسازد و مرويست كه حقتعالى رفع خانه مكه كرد در زمان نوح و بروايت ديگر طوفان آن را منطمس ساخته بود و اول اصحست و آن از ياقوت سرخ بود و تفصيل اين در سورة البقرة مذكور است پس حقتعالى بابراهيم امر كرد تا در موضع آن خانه بسازد و مفسران را در كيفيت دلالت او سبحانه بابراهيم بر