بَيْنِهِمْ‌ از ميان مردمان در باب عيسى عليه السلام يعنى هر حزبى اعتقاد چيزى كردند كه مخالف اعتقاد حزبى ديگر بود چه يهود از طريق تفريط گرفتند و ترسايان در جانب افراط افتادند يا آنكه ترسايان مختلف شدند و سه فرقه شدند نسطوريه عيسى را ابن اللَّه گفتند يعقوبيه به الوهيت او قائل شدند ملكانيه گفتند كه او بنده خدا است و پيغمبر او يا جميع فرق آدميان در وى اختلاف كردند يهودان بتفريط و ترسايان به افراط و مسلمانان باقتصاد كه آن مضمون‌ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتانِيَ الْكِتابَ‌ است و بنا بر اين من زايد است و بنا بر اول و ثانى براى تبعيض يعنى از ميان آدميان ايشان اختلاف كرده‌اند و باقوال باطله قائل شده‌اند و اما غير ايشان بر دين حق بودند و اعتقاد صحيح داشتند و يا در حق او و مادر او اختلاف كردند چنان كه گذشت‌ فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا پس واى مر آنان را كه كافر شدند مِنْ مَشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ‌ از وقت حاضر شدن يا مكان حضور در روز بزرگ كه قيامت است يا از مشاهده اهوال آن روز و حساب و جزاى آن و يا از شهادت آن روز بر ايشان چه در روز قيامت ملائكه و انبيا و السنة و جوارح كفار بر كفر و بدى افعال قبيحه ايشان گواهى دهند يا مراد وقت شهادت باشد يا مكان آن و نزد بعضى مراد آن چيزيست كه گواهى دادند بآن در حق عيسى (ع) و مادر او أَسْمِعْ بِهِمْ وَ أَبْصِرْ و اين هر دو فعل تعجب‌اند و در ثانى جار و مجرور محذوف شده بجهت اعتماد بر مذكور يعنى چه شنوا باشند بكافران و چه بينا بامور موعوده‌ يَوْمَ يَأْتُونَنا در آن روز كه بيايند بما يعنى بمحشر قيامت حاضر شوند و ليكن سود نكند ايشان را ديدن و شنيدن مراد آنست كه در آن روز يعنى بعين اليقين مشاهده كنند وعيد الهى را و بدان متيقن گردند اما نفع ندهد و چون حق سبحانه و تعالى متصف بتعجب نميشود پس معنى آنست كه اسماع و ابصار ايشان در آن روز حقيق و جدير است كه بآن تعجب نمايند و بعد از آنكه اصم و اعمى بودند در دنيا و مواعيد و آيات الهى بسمع رضا و عين قبول نميشنيدند و نمى‌ديدند و گفته‌اند اين سخن بر طريق تهديد است يعنى چه شنوا باشند مر سخنان موحش را و چه بينا بعقوبات و اهوال شديده و نزد جبائى اسمع و ابصر صيغه امرند و مخاطب حضرت رسالت صلّى اللَّه عليه و آله يعنى بشنوان و بينا گردان ايشان را از مواعيد اينروز و آنچه احاطه ايشان نمايد از عقوبات و اهاويل و بنا بر اول جار و مجرور در موضع رفع است و بر ثانى در محل نصب و بعد از آن از روى تهديد مى‌فرمايد لكِنِ الظَّالِمُونَ الْيَوْمَ‌ ليكن ستم‌كاران امروز يعنى در دنيا فِي ضَلالٍ مُبِينٍ‌ در گمراهى‌اند هويدا و پيدا چه ايثار هوا بر هدى كرده‌اند و از دين حق عدول نموده در طريق بطلان سلوك كرده‌اند زبده معنى آنست كه كافران در دنيا جاهل‌اند بامور عقبا و در آخرت عارف بآن‌