وَ أُولئِكَ‌ و بر سبيل حقيقت آن گروه مفتريان‌ هُمُ الْكاذِبُونَ‌ ايشانند دروغ گويان كه ميگويند انما يعلمه بشر با كاملانند در كذب چه تكذيب آيات اللَّه و طعن در آن باين خرافات اعظم كذبست آورده‌اند كه قريش بعد از تعرض حضرت رسالت (ص) بالهه باطله ايشان بايذا و آزار درويشان صحابه كه حمايتى نداشتند چون بلال و حيان و عمار و پدر او ياسر و مادر او سميه رضى اللَّه عنهم مشغول شدند و ايشان در رجوع بكفر اكراه كردند آن جماعت در طريق ايمان ثبات قدم ورزيده بر جفاى قوم شكيبايى نمودند تا حدى كه پدر و مادر عمار را بشكنجه عذاب كشيده شربت شهادت چشانيدند و اين هر دو اول كسى بودند كه در راه اسلام شهيد شدند و عمار از بى‌طاقتى و ضعف بدن طاقت ايذا نداشت و چون مشرف بر هلاك شد بى‌اختيار كلمه كه رضاى قوم در آن بود بگفت خبر بحضرت رسيد كه عمار كيش قوم اختيار كرده از دين خود بيزار شده حضرت فرمود كه‌

كلا ان عمار املى ايمانا من قربة الى قدمه و اختلط الايمان بلحمه و دمه‌

نه چنين است سر تا قدم عمار از ايمان پر است و ايمان بگوشت و خون او آميخته يعنى ايمان چنان در باطن او متمكن نشده كه بگفتگوى و هرزه‌گويى تفاوت پذيرد و عمار گريه‌كنان بجانب نبوة (ص) آمده و آن حضرت بدست مبارك اشك او پاك ميكرد و ميفرمود كه ترا چيست ان عادوا لك فعدلهم اگر باز گردند بتو باكراه باز گرد بديشان بهمان كلمه حق سبحانه آيه فرستاد كه‌ مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ‌ بدلست از (الذين لا يؤمنون و ما بينهما) اعتراض يعنى مفترى آن كسى است كه كافر شود پس از ايمان آوردن و يا جزاى شرط محذوفست بجهة دلالت سوق كلام بر آن يعنى هر كه كافر شود بخدا مِنْ بَعْدِ إِيمانِهِ‌ پس از ايمان خويش و مرتد گردد چون ابن حنظل و طعمه و مقيس و امثال ايشان در معرض غضب ربانى باشند إِلَّا مَنْ أُكْرِهَ‌ مگر كسى كه اكراه كرده شود بر افترا بقرآن يا محمد (ص) يا غير آن از ساير كلمات كفر وَ قَلْبُهُ‌ و حال آنكه دل او مُطْمَئِنٌّ بِالْإِيمانِ‌ آرميده باشد بايمان و عقيده او متغير نگردد چون عمار در آيه دليلست بر آنكه كفر و ايمان تعلق بدل دارد و در انوار گفته كه‌ مَنْ كَفَرَ بِاللَّهِ‌ تا آخر يا بدل‌ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ‌ است و ما بينهما اعتراض و يا بدل اولئك يا بدل لكافرين يا مبتداء خبر محذوف كه فعليهم غضب دالست بر آن يا منصوب بذم و شرطيه محذوفه الجواب و بر هر تقدير استثناء متصل است زيرا كه كفر اعم از قول و عقد است چون ايمان و بدانكه اگر چه تكلم بكفر در حين اكراه و خوف تلف نفس جايز است ليكن اولى تجنب است از جهت اعزاز دين هم چنان كه پدر و مادر عمار هر چند ايشان را گفتند كه كافر شويد بوحدانيت خدا و نبوت محمد (ص) مى‌گفتند كه خدا يكيست‌