و رب الكعبة)

كه در وقت ضربت فرمود نيز بجهت تيقن او بود بوصول او ببهشت و عمار ياسر نيز در حرب صفين ميگفت كه (الان الا فى الاحبة محمدا ص و حزبه) يعنى اكنون ميرسم بدوستان خود كه محمد است و ياران او پس هر كه جازم است برسيدن ببهشت البته تمناى آن خواهد كرد و در صدد آن خواهد بود كه هر چند زودتر از دار نقمت بدار نعمت ارتحال نمايد خصوصا گاهى كه متيقن باشد كه بهشت خاصه او خواهد بود و غيرى در آن شريك او نخواهد بود و اينكه در حديث واقع شده كه‌

لا يتمنين احدكم الموت بضر نزل به و لكن ليقل اللهم احينى ما دامت الحياة خير الى و توفنى ما دامت الوفاة خير الى‌

مراد نهى است از تمناى موت نزد ضرر چه آن دال است بر جزع و مامور به صبر است و تفويض باو سبحانه و ديگر اين كه ما ايمن نيستيم از وقوع تقصير در مامور به پس حياة ضرورى باشد براى تدارك ما فات‌ وَ لَنْ يَتَمَنَّوْهُ‌ و آرزو نكنند جهودان مرگ را أَبَداً هرگز بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ‌ بسبب آن چه پيش فرستاده است دستهاى ايشان از موجبات دوزخ چون قتل انبياء و تحريف نعت حضرت مصطفى ص و انكار آن حضرت با وجود علم ايشان بحقيقت او و بدانكه چون يد عامله كه مختص بانسان است آلت قدرت او است بر عامه صنايع و اكثر منافع او از آنست از اين جهت حقتعالى يك بار نفس را بآن تعبير نمود و يك بار قدرت را بآن كما قال‌ يَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَيْدِيهِمْ‌ پس مراد بِما قَدَّمَتْ أَيْدِيهِمْ‌ (ما قدمت انفسهم) است و اين جمله اخبار است بغيب كه موافق واقع بوده زيرا كه اگر موت متمناى ايشان ميبود هر آينه ميگفتند و مشهور ميشد ميان اهل كتاب كه اهل مطاعن‌اند در اسلام و هيچكس از ايشان اين را از ايشان نقل نكرده و تمنى از عمل قلب نيست تا مخفى بماند بلكه آن عبارتست از آنكه كسى گويد ليت كذا پس اگر تمناى موت ميداشتند هر آينه تلفظ ميكردند به اينكه (قد تمنيتا الموت فى قلوبنا) و ابن عباس از پيغمبر ص نقلكرده كه (لو تمنوا الموت لغص كل انسان بربقه فمات مكانه و ما بقى على وجه الارض يهودى) يعنى اگر مرگ تمنا كردندى در حال آب دهن در گلوى ايشان گرفته شدى و همه بمردندى چنان كه بر روى زمين يك يهودى نماندى‌ وَ اللَّهُ عَلِيمٌ‌ و خدا دانا است‌ بِالظَّالِمِينَ‌ بستمكاران و دروغگويان اين تهديد است مر ايشان را و تنبيه بر آن كه ظالمند در دعوى آنچه ايشان را نيست و در نفى آن از غير خود وَ لَتَجِدَنَّهُمْ‌ لام قسم است يعنى بخدا كه هر آينه يا بى تو در عقل خود جهودان را أَحْرَصَ النَّاسِ‌ حريص‌تر از جميع مردمان‌ عَلى‌ حَياةٍ بر زندگانى دنيا وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا