جَميعُ آياتِ القُرآنِ سِتَّةُ آلافِ آيَةٍ وَمِئَتا آيَةٍ وَسِتٌّ وَ ثَلاثونَ آيَةً.

مجموع آيه‌هاى قرآن، شش هزار و دويست و سى و شش آيه است.[1]

اين عدد را كه برابر با شمارش مكتب كوفى است، جمهور عالمان قرآنى از جمله طبْرِسى، صحيح‌ترين عدد و داراى عالى‌ترين سند مى‌دانند. اين عدد را حمزة بن حبيب از ابن ابى ليلى و او از ابوعبد الرحمن سُلَمى از امير مؤمنان عليه السلام نقل كرده است.[2] علامه طباطبايى در باره شمارگان آيات قرآن مى‌گويد: «هيچ نصّ متواتر و خبر واحد قابل اعتمادى در باره عدد آيات قرآن وجود ندارد و از واضح‌ترين ادله آن، اختلاف اهل مكه، مدينه، شام، بصره و كوفه بر سر عدد آن است». وى همچنين عدد روايت شده از امير مؤمنان عليه السلام را در تعارض با جزئيت بسم‌اللَّه در تمامى سوره‌ها [جز برائت‌] مى‌داند؛ زيرا امامان اهل بيت عليهم السلام بسم‌اللَّه را آيه‌اى از قرآن و جزئى از هر سوره مى‌دانند و لازمه آن، افزودن شمار «بسم‌اللَّه» بر رقم 6236 است.[3] با توجه به اين كه افزودن رقم 113 «بسم‌اللَّهِ» آغاز سوره‌ها بر رقم مزبور، آن را به 6349 مى‌رساند كه با هيچ يك از عددهاى روايت شده هماهنگى ندارد، براى حفظ رقم 6236 از يك سو و به شمار آوردن رقم «بسم‌اللَّهِ» آغاز سوره‌ها از سويى ديگر، مى‌توان گفت كه «بسم‌اللَّه» در سوره حمد، آيه‌اى مستقل و در ساير سوره‌ها بخشى از آيه نخست آنهاست، چنان كه به اجماع عالمان و قائلان اعداد پيش‌گفته، بسمله در آيه 31 از سوره نمل، بخشى از آيه است.

در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است كه شمار آياتى كه جبرئيل عليه السلام بر پيامبر فرود آورد، هفده هزار آيه است.[4] اين‌گونه روايات، پس از بررسى نسخه‌ها و احراز

[1]. ر. ك: ص 131 ح 73.

[2]. ر. ك: الإتقان فى علوم القرآن: ج 1 ص 182؛ الميزان فى تفسير القرآن: ج 13 ص 232؛ البيان فى عد آى‌القرآن: ص 80.

[3]. الميزان فى تفسير القرآن: ج 13 ص 232- 233.

[4]. الكافى: ج 2 ص 634؛ تفسير نور الثقلين: ج 1 ص 313.