النشاط: ضدّ الكسل يكون فى الإنسان والدابه.[1]

سبُكى و سرعت هم معنايى است كه طريحى بدان اشاره نموده است:

نشط فى عمله: خف و أسرع.[2]

مصاديق و كاربردهاى ذكر شده براى نشاط در كتب لغت نيز مى‌تواند در شناخت مفهوم، تأثيرگذار باشد. خليل معتقد است: مادّه نشط، آن‌گاه كه به صورت اسم فاعل، محلّا به الف و لام باشد، به معناى گاو وحشى‌اى است كه به اين طرف و آن طرف مى‌رود:

الناشط: إسم للثور الوحشى وهو الخارج من أرض إلى أرض.[3]

ابن منظور هم كاربردهاى متعددى براى نشاط آورده است، همانند خارج شدن از مسير اصلى، آنگاه كه نشط با طريق به كار برده شود:

نشط الطريق: خرج من الطريق الأعظم يمنه أو يسره.

و نشط الدابه، به حيوان فربه گفته مى‌شود:

نشط الدابّة: سمن.

وى مى‌افزايد عرب، به باز شدن ريسمان، آن گاه كه كشيده شود، اصطلاحاً «إنشطت الحبل» مى‌گويد:

إنشطت الحبل: مددتها حتّى ينحل.[4]

و به حالتى كه دلَو از داخل چاه كشيده شود، «نشط» اطلاق مى‌گردد:

نَشط الدلو من البئر: نزعها و جذبها.

[1]. لسان العرب، ج 7، ص 413.

[2]. مجمع البحرين، ج 4، ص 276.

[3]. العين، ج 6، ص 237.

[4]. لسان العرب، ج 7، ص 413.