دوست بدار و محبوبم گردان ....

و در زيارت امين الله از زبان امام زين العابدين (ع) مى‌خوانيم:

اللَّهُمَّ فَاجعَل نَفسي مُطمَئِنَّةً بِقَدَرِكَ ... مُحِبَّةً لِصَفوَةِ أَولِياءِكَ مَحبوبَةً في أَرضِكَ و سَماءِكَ.[1]

خداوندا! نفس مرا به آنچه برايم مقدّر نمودى، مطمئن گردان ... و دوستدار برگزيدگان از اوليايت قرار ده، در زمين و آسمانت محبوبم گردان.

در اين‌جا ممكن است ذهن هر خواننده‌اى متوجّه پرسشى شود. و آن اين كه: اگر محبّت، امرى قلبى است و ايجاد يا كم و زياد شدنش در اختيار انسان نيست و اراده خداى متعال در تحقّق آن نقش مستقيم دارد، پس آنچه تاكنون بيان كرديم، چه نقشى ايفا مى‌كند؟ آيا براى اين تعارض در متون دينى، پاسخى وجود دارد؟ تاكنون راه‌كارهاى ايجاد محبّت، دوستى و صميمت را در تعاملات با همنوعان بيان داشتيم و مواردى را با توجّه به آنچه در متون دينى آمده‌اند در جهت ايجاد و افزايش محبّت همنوعان به خود، مورد بحث و بررسى قرار داديم؛ امّا در مورد اخير، همه محبّت و دوستى را در دست خدا دانستيم و اراده و خواست او را به عنوان عامل اصلى ايجاد يا افزايش محبّت معرفى كرديم. آيا اين، تعارضى آشكار نيست؟!

براى پاسخ دادن به اين پرسش بايد گفت: در دست خدا بودن محبّت و تأثير اراده خداوند در ايجاد، افزايش و يا از بين رفتن و كاسته شدن از آن، به معناى بى تأثير بودن رفتارهاى انسان نيست؛ بلكه رفتارها نقش‌

[1]. مصباح المتهجّد: ص 738..