اين حقيقت در ادبيات دين، با واژه «سلاح» بيان شده است. در روايات پيشوايان دين، از دعا به عنوان سلاح مؤمن‌[1] و انبيا و اولياى الهى‌[2] ياد شده است. بنا بر اين، وجود چنين نعمتى را بايد قدر دانست و در مقام عمل، از اين امكانْ بيشتر استفاده نمود تا رضامندى و شادكامى تحقّق يابد. معصومان (عليهم السلام) با توجّه به اين بُعد از دعاست كه لب به سپاس و ستايش خداوند متعال مى‌گشايند. حمد و سپاس خداوند، واكنش رضامندانه در برابر نعمت‌ها و داشته‌هاست. امام سجاد (ع) در دعاى شريف سحر- كه ابوحمزه ثمالى آن را روايت مى‌كند-، جنبه‌هاى مختلف اين نعمت را بر مى‌شمرد و خداوند متعال را به خاطرش سپاس مى‌گويد. در ادامه، به اين جنبه‌ها به صورت مختصر مى‌پردازيم:

ويژگى‌هاى دعاشونده‌

1. هماره پاسخگو

الْحَمْدُ لِلهِ الَّذِي أَدْعُوهُ فِيُجِيبُنِي، وَ إِنْ كُنْتُ بَطِيئاً حِينَ يَدْعُونِي.[3]

سپاس خدايى را كه من او را مى‌خوانم و او پاسخم را مى‌دهد، هر چند وقتى او مرا مى‌خوانَد، من كُند هستم.

از ويژگى‌هاى دعا اين است كه خداوند متعال، پاسخگو و اجابت كننده دعاهاى انسان است و آن را به رفتار متقابل ما گره نمى‌زند. وقتى كه خداوند، ما را براى كارى فرا مى‌خوانَد، معمولًا كُندى مى‌كنيم؛ ولى خداوند متعال، مقابله به مثل نمى‌كند. اگر بنا بود كه اجابت و پاسخگويى خداوند، بر اجابت ما متوقّف باشد، چه مى‌شد؟

[1]. رسول الله( ص):

[2]. امام رضا( ع) هماره به اصحاب خود مي‌فرمود:« بر شما باد سلاح پيامبران». گفته شد: سلاح پيامبران چيست؟ فرمود:« دعا»( الكافى، ج 2، ص 468. نيز، ر. ك: نهج الدعاء، ج 1، ص 62، ح 62- 69).

[3]. مصباح المتهجّد، ص 582.