2. ميانه‌روى‌

از سوى ديگر، يكى از مسائل مهم در مصرف، ميانه‌روى است. شايد بتوان يكى از بارزترين مؤلّفه‌هاى تدبيرگرى را «ميانه‌روى» در زندگى دانست. براى داشتن يك زندگى موفّق بايد از افراط و تفريط در مصرف پرهيز كرد و ميان زياده‌روى و بُخل ورزى، حركت نمود. شخصى به نام عياشى مى‌گويد: از امام رضا (ع) در باره روش خرج كردن در خانواده پرسيدم. فرمود: «روشى بين دو امر ناپسند». گفتم: فدايت شوم! قسم به خدا من نمى‌دانم آن دو امر ناپسند چيست! آن گاه امام رضا (ع) با استناد به آيه شريف‌ وَ الَّذِينَ إِذا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَمْ يَقْتُرُوا وَ كانَ بَيْنَ ذلِكَ قَواماً[1] فرمود: «آيا نمى‌دانى خداوند از اسراف و تنگ‌گرفتن، كراهت دارد؟»[2]

بر همين اساس، از سويى از بخل در مصرف، به شدّت نهى شده است. انديشه‌اى كه دارايى و ثروت را منشأ خوش‌بختى مى‌داند، از يك‌سو، به طمع دچار مى‌شود تا مال بيشترى گرد آورد و از سوى ديگر، به بخل روى مى‌آورد تا مال را مدّت بيشترى نزد خود نگه دارد و از هدر رفتن آن، جلوگيرى كند و بدين وسيله از زندگى، لذّت بيشترى ببَرَد؛ امّا در واقع، چيز ديگرى اتفاق مى‌افتد. شخص بخيل، در حقيقت، رنج و غم و فشار روانى را براى خود پايدار مى‌گردانَد. بخيل، با هدف ثروتمندى بخل مى‌ورزد؛ ولى در حقيقت، به سوى فقر مى‌شتابد.[3] امام على (ع) مى‌فرمايد:

[1]. سوره‌فرقان، آيه 67.

[2].

[3]. امام على( ع):