نام کتاب : رضايت زناشويى نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 173
از مطالعه اجمالى روايات، چنين به دست مىآيد كه از يك نگاه، از دو
گروه زنان شايسته و ناشايست سخن مىگويند كه بيانگر الگوى درست و نادرستاند. از
سوى ديگر، سه نوع تعامل در اين روايات ديده مىشود: تعامل با خانواده پدرى، تعامل
با همسر، و تعامل با خود، كه با يكديگر ارتباط دارند و در مجموع، چارچوب يك الگو
را ترسيم مىكنند.
الگوى
نادرست تعاملِ ناظر به شخص ثالث
برخى
روايات، بُعد رابطه با «والدين- همسر» را بررسى كردهاند و برخى ديگر، بُعد
«والدين- خود» را مورد بحث قرار دادهاند كه در مجموع، سه بُعد الگو را توضيح
مىدهند. در روايتى، پيامبر خدا (ص) از همسران ناشايستى ياد مىكند كه در تعامل
ناظر به شخص ثالث، نسبت به والدين خود، نفوذپذير و نسبت به همسر خود،
نفوذناپذيرند.[1]
در
روايت ديگرى، از همسران ناشايستِ ديگرى ياد شده كه نزد خانوادهشان ذليل و
بىحرمتاند، و نزد خودشان مغرور و متكبّر است.[2]
از
مجموع اين روايات، چنين به دست مىآيد كه در الگوى نادرست تعامل ناظر به شخص ثالث،
فرد، نسبت به همسرش نفودناپذير، نسبت به خانوادهاش نفوذپذير
و
در عين حال كمارزش، و نزد خودش متكبّر و مغرور است. چنين وضعيتى
شِرَارُ نِسَائِكُمُ ... الذَّلِيلَةُ فِي قَوْمِهَا الْعَزِيزَةُ
فِي نَفْسِهَا
...؛ بدترين زنانتان كسى است كه
... در قومش ذليل، و در نفسش عزيز است( الكافى، ج 5، ص 326؛ وسائل الشيعة، ج 20، ص
34، ح 24959).
شيخ مفيد( رحمه الله) در الاختصاص
نقل مىكند كه لقمان حكيم به فرزندش گفت: ى
ا بُنَىَّ النِّسَاءُ أَربَعَةٌ اثْنَتَانِ صَالِحَتَانِ وَ
اثْنَتَانِ مَلعُوَنتَانِ ... وَ أَمَّا إحدَى المَلعُونَتَينِ، فَهِىَ
العَظيِمَةُ فِى نَفسِهَا الذَّلِيلَةُ فِى قَومِهَا
؛ پسر عزيزم! زنان، چهار
گروهاند: دو گروهشان صالح و دو گروهشان ملعون ... و امّا يكى از دو گروه ملعون،
آن گروهى است كه نزد خودشان بزرگ و در قومشان ذليلاند( الاختصاص، ص 339؛ نيز، ر.
ك: بحار الأنوار، ج 13، ص 429، ح 23).
نام کتاب : رضايت زناشويى نویسنده : پسنديده، عباس جلد : 1 صفحه : 173