تحقيق در باره حديث لوح‌

حديث لوح، گزارش جابر بن عبد اللَّه انصارى از لوحى است كه در اختيار فاطمه عليها السلام بوده و اسامى امامان عليهم السلام و اوصياى پيامبر صلى الله عليه و آله را در آن ذكر كرده است.

در برخى گزارش‌ها، اين لوح، سبز رنگ، زيبا، بهشتى و به عنوان هديه الهى توصيف شده است. امام باقر عليه السلام نيز نسخه‌اى از اين لوح در اختيار داشته كه همانند نسخه جابر بن عبد اللَّه انصارى بوده و با آن، مقابله شده است.

مجموعه گزارش‌هاى مرتبط با حديث لوح، در كتب كهن و مشهور حديث شيعى، همانند: الكافى،[1] كتاب من لا يحضره الفقيه،[2] عيون أخبار الرضا،[3] الخصال،[4] الإرشاد مفيد،[5] الغيبة طوسى‌[6] و ... آمده است.

افزون بر اين، در بسيارى از كتاب‌هايى كه در موضوع امامت تأليف شده‌اند نيز اين گزارش به چشم مى‌آيد.

فراوانى كتب كهن و معتبر شيعه در گزارش لوح، همراه با تعدّد طرق و اسناد اين گزارش، گونه‌اى شهرت روايى پديد مى‌آورد كه سبب پديد آمدن وثوق نوعى،

[1]. ر. ك: ص 385 ح 152 و ص 391 ح 153.

[2]. كتاب من لا يحضره الفقيه: ج 4 ص 180 ح 5408.

[3]. عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج 1 ص 46 ح 5 و 6.

[4]. الخصال: ص 477 ح 42.

[5]. ر. ك: ص 391 ح 154.

[6]. ر. ك: ص 393 ح 155، الغيبة، طوسى: ص 143 ح 108.