مرتبه توان علمى و منزلت اجتماعى خود را بداند و در برخوردها مراعات كند، چنان كه در حديثى از امام على عليه السلام آمده است:
مَن عَرَفَ قَدرَهُ لَم يَضع بَينَ النّاسِ.[1]
هر كس اندازه خود را بداند، در ميان مردم، فرومايه نمىشود.
2. مراعات نكردن توان علمى و منزلت اجتماعى در برخوردها، موجب مىشود شخصيت اجتماعى انسان تباه گردد. در حديثى از امام على عليه السلام آمده است:
هَلَكَ مَن لَم يَعرِف قَدرَهُ.[2]
هر كه اندازه خود را نشناسد، نابود مىشود.
3. هر كس از توان علمى محدودى برخوردار است. از اين رو، مراعات توان علمى، ايجاب مىكند كه انسان در باره هر چيزى اظهارنظر نكند. در حديثى از امام على عليه السلام آمده است:
قَولُ «لا أعلَمُ» نِصفُ العِلمِ.[3]
گفتن: «نمىدانم»، نيمى از دانستن است.
4. چنانچه انسان كارى را بپذيرد كه توان انجام دادن آن را ندارد، موجب تباهى شخصيت اجتماعى او مىگردد.
5. هر كس اندازه خود را نگه دارد، مورد احترام مردم واقع خواهد شد، چنان كه از امام على عليه السلام نقل شده:
مَن وَقَفَ عِندَ قَدرِهِ أكرَمَهُ النّاسُ.[4]
كسى كه اندازه خود را بشناسد، از گراميداشت مردم برخوردار خواهد بود.
[1]. عيون الحكم و المواعظ: ص 442.
[2]. عيون الحكم و المواعظ: ص 511.
[3]. غرر الحكم: ح 6758.
[4]. غرر الحكم: ح 8617.