معارف قرآن به موضوعات و مفاهيم درون قرآنى گفته مىشود كه هدف از نزول قرآن، تبيين همين معارف براى هدايت انسانها بوده است كه مىتوان با تدبر در آيات و با مرورى بر روايات تفسيرى پيامبر (ص) و اهل بيت (ع) به اين مطالب پى برد. مسلمانان در طول تاريخ هر كدام با توجه به وسع و بهره علمى و معنوى خود خوشههايى از اين معارف بر چيدهاند و در لا به لاى كتب كلامى، عرفانى، ادبى، فقهى و ... به يادگار گذاشتهاند. اما براى دستيابى به معارف قرآن به صورت منسجم مىتوان به كتب تفسير مراجعه كرد.
تفاوت شرح و تفسير
قبل از شروع تفسير، ابتدا لازم است به برخى از موضوعات اشاره شود.
يكى از اين موضوعات اين است كه چرا از تعبير «تفسير قرآن» استفاده مىكنيم؟ چرا نمىگويند: «شرح قرآن» و يا «توضيح قرآن»؟ همانطور كه درباره نهجالبلاغه مىگويند: شرح نهجالبلاغه، در مورد