و قسمتى [سوم] از اين خطبه است (در وصف خود و توبيخ اصحابش
فرموده):
(امام عليه
السّلام) (5) طبيبى است (روحانىّ) كه بوسيله طبّ و معالجه خويش (براى بهبودى امراض
مهلكه و بيماريهاى گوناگون در ميان خلائق) همواره گردش ميكند، و مرهمهايش (علوم و
معارفش) را (براى زخم دلهايى كه به تيغ نادانى و گمراهى مجروح گشته) محكم و آماده
كرده است، و ابزارها را (به آتش نهى از منكر و ترسانيدن از عذاب الهىّ) سرخ كرده و
تافته است، هر جا كه لازم باشد مرهمها و ابزارهاى داغ كردن را بروى آن مىنهد، و
جاهاى مجروح و نيازمند به معالجه، دلهاى كور (از دانش) و گوشهاى كر (از شنيدن حقّ)
و زبانهاى لال (از گفتن سخنان راست) است، اين طبيب روحانىّ بوسيله دواء و معالجه
خود بيماريهاى غفلت و نادانى و حيرت و سرگردانى را رسيدگى و معالجه مىنمايد (و
ليكن) (6) بيماران از روشنيهاى حكمت و عرفان استفاده نكردهاند، و به آتش زنههاى
علوم و معارف درخشان آتش نيفروختهاند، پس آنان مانند چارپايان چرنده (كه شعور
نداشته تمام همّت و سعيشان صرف خوردن و آشاميدن است) و همچون سنگهاى سخت بنيان (كه
چيزى را درك نمىكنند) مىباشند.
(7) براى
صاحبان بصيرت و بينائى پوشيدهها آشكار و براى اشتباه كننده راه حقّ هويدا