«علی بن داوود خادم استرآبادی»

قرن 11ه-.ق.

از شرح زندگانی و تحصیلات «علی بن داوود»، مشهور به «خادم استرآبادی»، آگاهی چندانی در دست نیست. به احتمال زیاد، او در «استرآباد» متولد شده و هم در آنجا رشد کرده است.

این دانشمند و تبارشناس قرن یازدهم ه-. ق.، پس از فراگیری مقدمات، ادبیات فارسی و عربی، در زادگاهش، رهسپار «اصفهان» شد تا در حوزه ی علمیه ی و پایتخت آن روزگار به تحصیل ادامه دهد.

بدیهی است که وی نزد علما و استادان مبرز «اصفهان» سطوح عالی را گذراند و به مراتب علمی دست یافت؛ زیرا باوجود قلت آثارش، می توان از قلم وی، به وسعت اطلاعاتش پی برد.

بنا به توصیف تذکره نویسان، علی بن داوود، خوشطبع، شیرین کلام و بسیار دقیق بود. اما تعصب شدیدی نسبت به مذهب ابراز میداشت. از وی یک اثر باقی مانده است و آن هم بجهت شدت تعصب وی، از آثار غیرقابل استفاده عموم است.

سال و شهر مرگ وی نیز مانند سال و شهر تولد وی نامشخص است. به نظر می رسد او در «اصفهان» زیست و شاید در همانجا بدرود حیات گفت.

آثار:

انساب النواصب

آغاز:

«الحمدلله رب العالمین». یا «شکر و سپاس بیحد و بیقیاس خالقی را جل شانه»

این کتاب بر 51 باب مرتب شده است. سال پایان تالیف آن 1076ه-.ق. است. انساب النواصب، در نسب «یزید» و «بنیامیه» و سایر کسانی که به نظر مولف از «نواصب» محسوب میگردد، نوشته شده است.

مولف این اثر را به درخواست و اصرار جمعی از دوستانش که مایل به دانستن انساب نواصب بودند، نگاشته است.

بنا به گفتهی «آقابزرگ» در «الذریعه»، قدیمیترین نسخه ی آن به سال 1085ه-.ق.(9سال پس از تالیف) به وسیله کاتبی به نام «محبعلی» در «اصفهان» کتابت شده است. ظاهرا وی این نسخه را در «نجف اشرف» دیده است.

نسخه های خطی:

حداقل 7 نسخه ی خطی از این کتاب در «کتابخانه ی آیتالله العظمی مرعشی نجفی (ره)» به شرح ذیل وجود دارد:

نسخه ی شماره 172 در 172 برگ و کتابت سال 1273ه-.ق. به خط «موسی بن محمدمهدی موسوی حسینی فندرسکی استرآبادی»، شماره 1887 در 210 برگ، کتاب 22 صفر سال 1228ه-.ق. به خط «سید شهرت بن ابوطالب خمینی حسینی کمره ای»، شماره 2377 در 361 برگ، شماره 3392 در 210 برگ، کتابت دوشنبه4 ذی قعده 1243ه-.ق.، شماره 9085 در 204 برگ و آغاز افتاده، شماره 10233 در 448 برگ، کتابت سال 1122ه-.ق. و شماره 13739 در 147 برگ، رطوبت دیده و مرمت گردیده موجود است.

8 نسخه ی خطی در «کتابخانه ی مرکزی آستان قدس رضوی (ع)» به شرح ذیل نگهداری می شود:

نسخه ی شماره 390 از مجموعه ی اهدایی مقام معظم رهبری کتابت سده 11 یا 12ه-.ق.، شماره 1919 در 206 برگ، کتابت رمضان سال 1265ه-.ق.، شماره 1920 در 252