نام کتاب : عتبات عالیات عراق نویسنده : اصغر قائدان جلد : 1 صفحه : 112
در سالهای 1227 و 1250 ق فتحعلی شاه قاجار به نوسازی بنای فرسوده حرم پرداخت و پوشش طلای گنبد آن را بازسازی کرد. او ضریح نقرهای جدید برای قبر مطهر ساخت و داخل ایوان گنبد را طلا کاری کرد و تمامی آن چه را که وهابیان تخریب کرده بودند، بازسازی کرد. نماینده او در این طرح ابراهیم خان شیرازی بود. او هم چنین در 1232 ق، فرمان داد تا روی ضریح مسی مرقد، که شاه عباس ساخته بود، ضریح نقرهای بسازند و صندوق خاتم روی مرقد را با چوب ساج روکش کنند. این صندوق را هم آقا محمد خان نصب کرده بود. در این دوران، کربلا دیواری محکم با چهار دروازه داشت؛ 1) دروازه بغداد در شمال کربلا 2) دروازه خیمهگاه در جنوب 3) دروازه نجف اشرف در مشرق 4) دروازه حُرّ در مغرب. [1] 337 در 1285 ق، ناصرالدین شاه نیز کوششهایی برای توسعه، ترمیم و تزیین بقعه انجام داد. [2] 338 او خود به زیارت عتبات آمد و شرح کامل این سفر را در سفرنامه عتبات خود نگاشت. [3] 339 وی صحن را از سمت غربی آن توسعه داد و گنبد و بخشی از پوشش طلای آن را بازسازی کرد. هم چنین ایوان بزرگی را در سمت قبله احداث کرد که به نام خود او، ایوان ناصری، مشهور شد. این کار را شیخ عبد الحسین تهرانی انجام داد. در همان دوران داخل حرم تعمیر و حجرههای صحن از نو ساخته شد. [4] 340 در 1296 ق احمد معمار نامی بر ایوان بیرونی دیوار رواق غربی، مقابل پنجره فولاد، تعمیراتی انجام داد و بالای پنجره کتیبهای با این عنوان از خود به جای گذاشت: «عمل اوستاد احمد المعمار 1296 ق». در 1300 ق صحن امام حسین علیه السلام و نیز کاشی کاری رواقهای سه گانه شرق، غرب و شمال توسط عبداللَّه بن قوام با کمک مالی محمد صادق تاجر شیرازی اصفهانی الاصل انجام شد و کتیبهای به همین مضمون بر بالای مقبره شمالی، یعنی مقابل ضریح امام، با تاریخ 1300 ق به یادگار ماند. از آن زمان تا 1360 ق، توسعه و بازسازی چندانی در حرم
[1] . عضد الملک، سفرنامه عضد الملک به عتبات، 161. [2] . محمد حسن خان اعتماد السلطنه، تاریخ منتظم ناصری، 3، 315. [3] . ناصر الدین شاه قاجار، سفرنامه عتبات؛ به کوشش علی دهباشی. [4] . سیف الدوله، سفرنامه سیف الدوله به مکه مکرمه، 232؛ میر عبد اللطیف شوشتری، تحفة العالم، 308.
نام کتاب : عتبات عالیات عراق نویسنده : اصغر قائدان جلد : 1 صفحه : 112