نيرومندباشد و يا در آنجا
درندهاى نباشد، گرفتن آن حرام است واگر اقدام به گرفتن آن كند، ضامن آن حيوان
ومنافع متّصل و منفصل آن نيز خواهد بود.
(مسأله
1970) حيوانى را كه در شهر و روستاى پر رفت و آمد پيدا كند و بداند كه گم
شده است، مىتواند آن را بگيرد و حكم لقطه بر آن جارى مىشود و بايد تا يك سال به
دنبال صاحبش بگردد، چنانكه در فصل سوّم بيان خواهد شد.
(مسأله
1971) اگر حيوانى به خانه انسان درآيد و يا وارد باغ و بستان حصاردار او
گردد، گرفتن حيوان صدق نمىكند، و ضامن او نمىشود، حتى مىتواند كه آن را از
محدوده ملك خود بيرون كند، و اگر احتمال بدهد كه آن حيوان گم نشده بايدآن را بيرون
نمايد و اگر بداند كه گم شده مىتواند آن را بگيرد و به حكم گمشده عمل كند.
احكام
لقطه (اشياء گمشده)
«لقطه»
عبارت از چيز گمشده ايست كه انسان و حيوان نباشد، منقول باشد و در سرزمين اسلامى و
يا اهل ذمه (اهل كتابى كه زير پرچم اسلام زندگى مىكنند) پيدا شود. و امّا اشياء
غير منقول، مانند زمين و درخت، آنها حكم لقطه ندارند، بلكه در حكم مجهولالمالك
مىباشند.
(مسأله
1972) كسى كه گمشدهاى را مىيابد، مىتواند آن را بردارد، ولى كراهت
دارد، بالخصوص چيزى كه در حرم مكّه پيدا شود، به ويژه در مورد كسى كه اطمينان
ندارد كه بتواند تا يكسال به معرّفى آن بپردازد. چنانكه بسيارى از مردمان به
اينكار تن در نمىدهند. براى چنين اشخاصى ممكن است عقلًا برداشتن آن حرام باشد.
(مسأله
1973) اگر مال گمشده به هنگام برداشتن كمتر از يك درهم قيمت داشته باشد،
مىتواند آن را براى خودش بردارد و نيازى به تعريف ندارد، ولى بنابر احتياط واجب
از افرادى كه احتمال مىدهد مالِ آنها باشد بپرسد، از قبيل كسى كه