(مسأله 1563) مباحات اصلى، چون سنگ، ماسه، گچ و امثال آنها تا هنگامى كه با حيازت به تملّك شخص درنيامده، خمس ندارد.

(مسأله 1564) چيزى كه خمس آن پرداخت شده و چيزى كه خمس نداشت، مانند ميراثهاى معمولى، اگر افزايش پيدا كند و اين افزايش به آن متّصل باشد و عرفاً با آن يكى باشد، خمس ندارد، مانند درختى كه بزرگ شود و حيوانى كه فربه گردد، حتّى اگر آن درخت يا حيوان را بفروشند، باز هم خمس ندارد.

(مسأله 1565) چيزى كه خمس آن داده شده و يا خمس نداشت، اگر چيزى به آن افزوده شود كه جدا از آن باشد و عرفاً با آن يكى نباشد، خمس دارد، مانند ميوه درخت، پشم، شير و بچه حيوان، اگر چه در مثل ميوه و پشم هنوز نچيده باشند و متّصل به درخت و حيوان باشند.

(مسأله 1566) چيزى كه خمس آن داده شده و يا خمس نداشت، اگر قيمتش در بازار بالا برود، در زيادى قيمت آن خمس نيست، خواه براى تجارت تهيه شده يا به عنوان ذخيره و يا براى هزينه كردن، ولى هنوز مصرف نشده باشد.

(مسأله 1567) جنسى كه براى تجارت خريدارى كرده و خمس آن را پرداخت نموده، اگر قيمتش بالا رود و به قيمت بالا آن را بفروشد، افزايش قيمت آن از منافع سال فروش محاسبه ميشود و خمس دارد.

(مسأله 1568) چيزى كه به ارث غير منتظره يا هديه به دستش رسيده، اگر قيمتش بالا رود و به قيمت بالا آن را بفروشد، خمس ندارد.

(مسأله 1569) چيزى كه خمس به آن تعلّق گرفته، اگر افزايش پيدا كند، خواه متصل يا منفصل باشد، بر اصل و زياده خمس واجب ميشود، و