حضرت موسى بن جعفر (عليه السلام) ميفرمايد:

3- «خداوند در مورد روزى بر مؤمنان آسان گرفته، كه از هر پنج درهم يك درهم را براى پروردگار خود اختصاص دهند و چهار درهم آن را به صورت حلال بخورند».

سپس فرمود:

4- «اين گفتار ما بسيار سخت و دشوار است، به آن عمل نمى كند و بر آن صبر نمى كند جز كسى كه قلبش با ايمان امتحان شده باشد».

حضرت رضا (عليه السلام) در نامهاى كه پيرامون خمس مرقوم فرموده است مينويسد:

5- «خمس را از ما دريغ نكنيد و خود را تا جايى كه ميتوانيد از دعاهاى ما محروم ننماييد، زيرا پرداخت خمس كليد روزى شما، موجب آمرزش گناهان شما، و اندوخته شما براى روز نياز و بيچارگى شماست. مسلمان كسى است كه به عهدى كه خداوند با او بسته وفا كند، اما كسى كه با زبانش اجابت كند و با قلبش مخالفت نمايد مسلمان نيست».

مقدّمه‌

ميزان در وجوب خمس اموال شخصى و استفاده شخص از آنهاست، پس در اموال عمومى و مباحات اصلى و موقوفات عمومى و خصوصى، كه در تملّك انسان نيست، خمس واجب نمى شود.

روى اين بيان خمس مربوط به اموالى است كه عين آنها به تملّك انسان در آمده است.

(مسأله 1536) در وجوب خمس تكليف شرط نيست، و لذا در اموال كودك و مجنون نيز خمس مقرّر ميشود، جز اين كه ولى آنها آن را جدا ميسازد و به محلّ تعيين شده ميرساند.

پس از اين مقدّمه، احكام خمس را در ضمن دو فصل بيان ميكنيم: