بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 509

اين است كه بر خود لازم مى دانيم در اينجا مسئله بدا را مورد بحث و گفت وگو قرار دهيم تا شايد معنى و حقيقت آن از نظر شيعه روشن شود و اشكالاتى كه در اين باره وجود دارد، بر طرف و لكه هاى اين همه تهمت هاى ناروا از دامنشان زدوده شود.
مقدمه بحث
بديهى است كه تمام جهان خلقت و آفرينش در زير سلطه و قدرت پروردگار توانا بوده و به وجود آمدن هر پديده، وابسته و منوط به مشيت و اراده او مى باشد كه اگر او اراده كند، چيزى را مى آفريند و اگر اراده او تعلق نگيرد چيزى تحقق نمى پذيرد و به وقوع نمى پيوندد.
باز بديهى است كه علم خداوند دانا از روز اول، به تمام اشياء و پديده ها تعلق يافته و تمام هستى ها و هر آن چه در جهان هستى وجود دارد، در علم ازلى خداوند علما مشخص گرديده و اندازه معين داشته اند كه اين تعيّن در علم الهى را گاهى «تقدير» و گاهى «قضا» مى نامند.
حالا كه به اين دو مسئله مسلّم يعنى مسئله قدرت دائمى و مسئله تقدير و علم ازلى خداوند توجه نموديد، به اين نكته نيز توجه فرماييد كه ميان اين دو مسئله كوچك ترين برخورد و اصطكاكى وجود ندارد، يعنى علم ازلى خداوند به تمام موجودات جهان هستى و تعيين علمى هستى ها در پيشگاه خداوند، مانع از قدرت خداوند بر «ابداء» و ايجاد نيست و با قدرت جارى و هميشگى خداوند منافات و مزاحمتى ندارد زيرا خلقت هر چيز وابسته به مشيت خداست كه آن را گاهى «اراده» و گاهى «اختيار» مى نامند.
بنابراين اگر مشيت خدا به پيدايش چيزى تعلق گيرد، ايجاد مى شود و اگر نه، به وقوع نخواهد پيوست. اين است معناى قدرت جارى و هميشگى خداوند.
اما تقدير و علم ازلى خداوند بدين معناست كه علم خداوند به تمام اشياء و هستى ها با تمام شرايط و واقعيت هاى آن ها حتى مشيت و اراده خداوندى كه در به وجود آمدن آن ها به كار رفته، تعلق گرفته است.
يعنى خداوند از روز اول تمام پديده ها و هستى ها را همان طوركه در واقع هستند و خواهند بود و اين كه مشيت و اراده خداوند به وجود آن ها تعلق خواهد گرفت و يا نه؟ همه آن ها را مى داند، زيرا علم خدا به واقعيت اشيا تعلق مى گيرد و واقعيت آن ها هم آميخته و توأم با اراده و مشيت خداوند است كه بدون آن تحقق نمى پذيرد و اين مشيت هم طبق مصالح و مفاسد تغيير و با اختلاف احوال و اوضاع اختلاف پيدا مى كند و علم خداوند هم به همه اين احوال و شرايط و به تمام اين مصالح و مفاسد و در نتيجه به تعلق اراده و مشيت بر پيدايش چيزى و عدم تعلق آن، كاملا احاطه دارد.

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 509

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست