بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) - الخوئي، السيد ابوالقاسم

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 364

مخير و آزاد بودند كه در حال نماز به هر سو كه بخواهند رو كنند اما رسول خدا(ص) بيت المقدس را به عنوان قبله انتخاب نمود كه به سوى آن نماز بخوانند، سپس ضمن دو آيه بعدى دستور توجه به سوى بيت الحرام آمد و توجه به بيت المقدس نسخ گرديد.
مؤلف:
اين بود خلاصه نظريه نسخ در مورد آيه شريفه (فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ)، ولى اين نظريه بسيار سست و از درجه اعتبار ساقط است زيرا:
اولا: توجه رسول خدا(ص) به سوى بيت المقدس با اراده و ميل خود نبود، بلكه خدا آن را براى وى معين نموده بود، چنان كه مى فرمايد:
(وَما جَعَلْنَا الْقِبْلَةَ الَّتِي كُنْتَ عَلَيْها إِلَّا لِنَعْلَمَ مَنْ يَتَّبِعُ الرَّسُولَ مِمَّنْ يَنْقَلِبُ عَلى عَقِبَيْهِ.)[1] ما قرار نداديم، قبيله اى را كه تو به سوى آن نماز مى خواندى، مگر براى اين كه فرد مطيع و پيرو، از فرد سركش و عقب گرد كه به كفر دوران جاهليت برمى گردد، شناخته شود.
ثانيا: آيه (فَأَيْنَما تُوَلُّوا) هيچ ارتباطى به مسئله قبله و بيان و جهت و نقطه توجه در حال نماز ندارد تا با آيات ديگر نسخ گردد بلكه اين آيه يك حقيقت ثابت و تغييرناپذير اعتقادى را بيان مى كند كه قابل نسخ نيست و آن اين است كه خداوند در جاى معين و نقطه خاصى نيست و در هر سو و در هر نقطه و در همه جا وجود دارد، به طورى كه به هر طرف كه رو بيفكنيد، خداوند در آنجاست.
با توجه به همين معنى است كه ائمه اهل بيت(ع) از اين آيه احكام ذيل را استفاده نموده اند:
1- مسافر در نمازهاى مستحب مى تواند به هر سو كه بخواهد رو كند.
2- نماز واجب انسان اگر از روى اشتباه به ما بين مشرق و مغرب واقع شد، صحيح است.
3- سجده هاى قرآن را مى توان به هر طرف انجام داد.
4- كسى كه قبله را نمى شناسد، به هر سو مى تواند نماز بخواند.
سعيد بن جبير هم وقتى كه خواستند به فرمان حجاج سرش را روى بر زمين از تنش جدا كنند، همان آيه را تلاوت نمود.[2]

[1] بقره/ 143.
[2] تفسير قرطبى، 2/ 75.

نام کتاب : بيان در علوم و مسائل كلى قرآن (فارسي) نویسنده : الخوئي، السيد ابوالقاسم جلد : 1 صفحه : 364

فرمت PDF

شناسنامه

فهرست