مشهور خاندان آل‌طاووس و فرزند ابوالفضائل احمد بن طاووس است كه پيش از اين، به معرفى وى و زيارتگاهش پرداختيم. او در سال 648 ه. ق، به دنيا آمد. ابن داوود درباره او مى‌نويسد: «او وحيد زمانه خود بود. زادگاهش، حائر (كربلا)، محل رشدش حله، محل تحصيلش بغداد و محل وفاتش، كاظمين بود».[132]

...

ابن‌فوطى از وى، با عنوان «فقيه، علامه و نسّابه» ياد كرده و در وصف او مبالغه ورزيده و او را با چنين جملاتى، ستوده است: «كان جليل‌القدر، نبيل الذكر، حافظاً لكتاب الله المجيد، ولم أرَ في مشايخي احفظ منه للسير والآثار والاحاديث والاخبار والحكايات والاشعار، جمع وصنّف وشجّر وألّف، وكان يشارك الناس في علومهم، وكانت داره مجمع الائمه والاشراف، وكان الاكابر والولاة والكتاب يستضيئون بأنواره ورأيه».[133]

عبدالكريم بن طاووس نزد پدرش، ابوالفضائل و عمويش، سيد بن طاووس و نيز علمايى همچون محقق حلى، يحيى بن سعيد حلى، ابوالحسن على بن محمد بن على علوى عمرى، خواجه نصيرالدين طوسى و ديگران، به آموزش علوم دينى و ادبى پرداخت. او در يازده سالگى، قرآن را حفظ كرد و چنان حافظه‌اى قوى داشت كه به گفته ابن داوود، «هرگز سخنى به ذهن او راه نيافت كه آن را از ياد ببرد». از شاگردان وى، مى‌توان از ابن داوود حلى، عبدالصمد بن احمد بن ابى‌الجيش و على بن حسين ابن حماد ليثى، ياد كرد.

عبدالكريم بن طاووس، آثار و تأليفاتى داشته كه مشهورترين آنها «فرحة الغرى بصرخة الغرى»، در تعيين مرقد امام على (ع) است كه تاكنون چند بار منتشر شده و علامه مجلسى نيز آن را به فارسى، ترجمه كرده است. از ديگر آثار وى، مى‌توان به كتاب «الشمل المنظوم فى مصنّفى العلوم» اشاره كرد كه موضوع آن، شرح حال علما و دانشمندانى است كه در يكى از علوم مهم، تأليفاتى داشته‌اند.[134]

[132] . رجال ابن داوود،( 226 و 228).« كان اوحد زمانه. حائرى المولد، حلى المنشأ، بغدادى التحصيل، كاظمى الخاتمة».

[133] . مجمع الآداب فى معجم الالقاب، ج 2، ص 442.

[134] . دائرةالمعارف تشيع، ج 1، ص 341.