نام کتاب : زيارتگاههاى عراق (معرفى زيارتگاه هاى مشهور در كشور عراق) نویسنده : فقیه بحرالعلوم، محمدمهدی جلد : 2 صفحه : 205
277. مرقد طلحة بن عبيدالله
قبر
طلحه، از صحابه پيامبر (ص)، در شرق شهر زبير، ميان خرابههاى بصره قديم، قرار دارد
و ساختمان روى آن، در سال 624 ه. ق، به دست امير شمسالدين باتكين، در دوره مستنصر
عباسى، ساخته شده است.[759] به گزارش
ابنبطوطه، قبر طلحه در شهر بصره، در قرن هفتم، زيارتگاه و داراى قبه و بارگاه و
مورد توجه مردم بود و كنارش، زاويهاى قرار داشت كه در آن، به مسافران طعام
مىدادند.[760]
مرقد
طلحه، شامل بناى مربع گنبددارى است كه در سمت شرقى آن، مسجد جديدى وجود دارد. اين
مسجد را وزارت اوقاف عراق، در سال 1393 ه. ق- 1973 م، ساخته است. نماى آن مربع
شكل، به طول هر ضلع، ده متر است كه بر فراز آن، گنبدى مدور وجود دارد و رواقى نيز
متصل به مسجد، به طول ده متر و عرض دو متر، وجود دارد.[761]
...
ابوعبدالله
طلحة بن عبيدالله تَيمى، مادرش، صعبه حضرميه، از زنان بدكاره معروف مكه بود و به
همين دليل، در نسب وى خدشه مىكنند و پدر مادرىاش را بردهاى ايرانى به نام ذرمهر
(دزمهر) مىدانند.[762] گفتهاند
او، مردى سبزه و خوشصورت و پُر مو بود و به لقب طلحة الخير نيز معروف بود[763]
و از سخنوران قريش، به شمار مىآمد.[764]
طلحه،
از پيشگامان در اسلام[765] بود و
پيامبر (ص)، ميان او و زبير، در مكه، پيمان برادرى بست. او به علت تجارت يا
مأموريتى كه از سوى پيامبر (ص) يافته بود، در نبرد بدر حضور نداشت ولى در ساير
غزوات و سفرهاى مهم رسول خدا (ص) شركت كرد و پيامبر (ص) او
[759] . المشاهد ذات القباب المخروطة فى العراق، ص 64.
[760] . رحلة ابن بطوطة، ج 2، ص 14؛ مراقد المعارف، ج 1،
ص 419.